Байыту

Сипаттама: Пән пайдалы қазбаларды байытудың негізгі ұғымдары мен көрсеткіштерін, сондай-ақ өңделетін шикізаттың принциптері мен сипаттамаларын қамтиды. Байытудың негізгі технологиялық және қосалқы процестері және оларды жүзеге асыруға арналған жабдықтар қарастырылған.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Химия

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Жұмыс түрлері	сағат
Дәрістер	15
Практикалық жұмыстар	30
Зертханалық жұмыстар
СӨЖО	30
СӨЖ	75
Қорытынды бақылау нысаны	емтихан
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны	Емтихан

Компонент: Таңдау бойынша компонент

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• Бұл курстың мақсаты пайдалы қазбаларды байыту процестерінің теориялық негіздерін, Байыту жабдықтарының жұмыс принциптерін, пайдалы қазбаларды өңдеудің технологиялық схемаларын игеру болып табылады.

Міндет

• Алынған теориялық білімді бекіту, соның негізінде пайдалы қазбаларды байытудың технологиялық схемаларын таңдау, негіздеу және есептеу мүмкін.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Пайдалы минералдардың бос жыныстардан бөлінуіне негіз болатын негізгі бөлу белгілерін білу, демек, пайдалы қазбаларды байыту әдісін таңдау.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Байытудың технологиялық схемасын және пайдалы қазбаларды байытуға арналған жабдықты таңдап, есептей білу.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Пайдалы қазбаларды байытудың теориялық мәселелерін зерттеуде анықтамалық әдебиеттерді белсенді қолдану дағдыларын меңгеру.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Алынған теориялық білімді практикалық қызметте қолдану мүмкіндігі.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Емтихандарды сәтті тапсыру.

Оқыту әдістері

Электрондық материалдарды пайдалану.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Кезең	Тапсырма түрі	Өлшем
Қорытынды бақылау	емтихан	0-100

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Тапсырма түрі	90-100	70-89	50-69	0-49
	Өте жақсы	Жақсы	Қанағаттанарлық	Қанағаттанарлықсыз
жеке тапсырма
Бақылау сұрақтары бойынша ауызша жауаптар

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

И= 0,6	Р1+Р2	+0,4Э
	2

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Әріптік жүйе бойынша бағалар	Балдардың сандық эквиваленті	Балдар (%-тік құрамы)	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар
A	4.0	95-100	Өте жақсы
A-	3.67	90-94
B+	3.33	85-89	Жақсы
B	3.0	80-84
B-	2.67	75-79
C+	2.33	70-74
C	2.0	65-69	Қанағаттанарлық
C-	1.67	60-64
D+	1.33	55-59
D	1.0	50-54
FX	0.5	25-49	Қанағаттанарлықсыз
F	0	0-24

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Кен минералдары және кенсіз минералды шикізат
• 2
• Ұсақтау
• Ұнтақтау
• Гравитациялық байытудың негізгі түсініктері
• Ауыр орталарда байыту
• Отсадкалау әдісімен гравитациялық байыту
• Су ағынында байыту
• Флотациялық байыту әдістері
• Флотациялық реагенттер
• Магниттік байыту
• Электрлік байыту және оны жүзеге асыруға арналған құрылғылар
• 13
• Сусыздандыру
• Сусыздандыру әдістері - дренирлеу, центрифугалау

Негізгі әдебиет

• 622.7 К 69 Көшербаев Қ.Т. Флотациялық байыту әдістері: оқулық \/ Қ. Т. Көшербаев ; Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі. - Алматы, 2014. - 263 б. : ил. Экземпляры: всего:10 - КХ(5), ЧЗ(5).\r2. Шаутенов М.Р., Аскарова Г.Е., Акказина Н.Т. Байыту өнімдерін сусыздандыру. Оқу құралы. Алматы; Қаз¥ТУ, 2013\r3. Шаутенов М.Р., Мақсұтхан А.М., Акказина Н.Т. Техногендік шикізатты өңдеумен пайдалы өнімдерді алуды зерттеу. Алматы- 2022.\r4. Шерембаева Р.Т. Ш48 Байытудың магнитті және арнайы әдістері: Оқу құралы \/Р.Т. Шерембаева, Н.К. Омарова; Қарағанды мемлекеттік техникалық университеті –\rҚарағанды: ҚарМТУ, 2017. 5. Шаутенов М.Р. Байыту процестерін сынамалау және бақылау, ҚазҰТУ 2015, 48б.

Қосымша әдебиеттер

• Абрамов А.А. Переработка, обогащение и комплексное использование твердых полезных ископаемых. - М., МГГУ, 2001. 2. Андреев С.Е., Зверевич В.В., Перов В.А. Дробление, измельчение и грохочение полезных ископаемых. М., Недра, 1980. 3. Шилаев В.П. Основы обогащения полезных ископаемых. - М., Недра, 1986. 2. 1.https:\/\/doi.org\/10.23682\/71699