Кен-металлургиялық өнеркәсіптің қоршаған ортаға әсерін бағалау
Сипаттама: Тау-кен металлургия кешенінің қоршаған ортаға әсерін бағалау мен болжаудың заманауи тәсілдерін, техногендік жүктеме жағдайында экожүйелердің тұрақтылығын талдауды, сондай-ақ өнеркәсіптік аймақтардағы экологиялық мониторинг пен тәуекелдерді басқару әдістерін зерттейтін жоғары мектеп пәні.
Кредиттер саны: 5
Пререквизиты:
- Химиялық үрдістер мен өнімдердің қоршаған ортаға әсерін бақылау
Пәннің еңбек сыйымдылығы:
| Жұмыс түрлері | сағат |
|---|---|
| Дәрістер | 15 |
| Практикалық жұмыстар | 30 |
| Зертханалық жұмыстар | |
| СӨЖО | 75 |
| СӨЖ | 30 |
| Қорытынды бақылау нысаны | емтихан |
| Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны | Емтихан |
Компонент: Таңдау бойынша компонент
Цикл: Кәсіптік пәндер
Мақсат
- Ғылымның заманауи әдістерін меңгерген, тау-кен-металлургия кешенінің қоршаған ортаға әсерін бағалаудағы ғылыми әдістерді қолдана алатын, экожүйелердің тұрақтылығын арттыру және техногенді тәуекелдерді азайту мақсатында болжау, модельдеу және экологиялық мониторинг жүргізуге қабілетті докторанттарды даярлау.
Міндет
- - тау-кен-металлургиялық кәсіпорындардың қоршаған орта компоненттеріне техногендік әсер ету механизмдерін зерделеу; - тау-кен-металлургия кешені кәсіпорындарының қызметінің салдарларын болжау және бағалау.
Оқыту нәтижесі: білу және түсіну
- - Тау-кен металлургия кешенінің атмосфераны, гидросфераны, литосфераны және биотаны қоса алғанда, қоршаған орта компоненттеріне әсерін бағалаудың теориялық негіздері; - Экожүйелердің тұрақтылығын болжау, экологиялық мониторинг және талдау принциптері мен әдістері; -ТМК кәсіпорындарының қызметін экологиялық реттеудің нормативтік-құқықтық талаптарын, халықаралық стандарттары мен құралдарын түсіну.
Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану
- - Тау-кен металлургиялық кәсіпорындардың қоршаған орта компоненттеріне әсерін бағалауды жүргізу; - Техногендік факторлардың салдарын талдау және экологиялық тәуекелдерді модельдеу; - Экологиялық мониторинг, болжау және оның тұрақты жағдайын қамтамасыз ету үшін табиғи ортаның сапасын басқару әдістерін қолдану.
Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру
- - Тау-кен металлургия кәсіпорындарының қызметін реттеудің құқықтық, ғылыми және экологиялық негіздері туралы; - Қоршаған ортаға техногендік әсердің әлеуметтік-экономикалық және экологиялық салдары туралы; - ТМК-да экологиялық мониторинг, тәуекелдерді басқару және орнықты даму қағидаттарын енгізу қажеттілігі туралы.
Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер
- Тау-кен-металлургия кешенінің қоршаған ортаға әсерін бағалау саласында ғылыми және талдамалық қызметті кәсіби түрде жүзеге асыру, экологиялық қауіпсіздік және орнықты даму мәселелері бойынша мемлекеттік органдармен, өнеркәсіптік кәсіпорындармен және ғылыми қоғамдастықпен тиімді өзара іс-қимыл жасау.
Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі
- Тау-кен металлургия кәсіпорындарының қоршаған ортаға әсерін бағалаудың қазіргі заманғы әдістері мен технологиялары туралы білімдерін жетілдіру, сондай-ақ экологиялық мониторингтің, болжаудың және тұрақты дамуды басқарудың инновациялық құралдарын өз бетінше зерделеу және қолдану қабілетін дамыту.
Оқыту әдістері
1) дәстүрлі оқу қызметінің технологиялары (дәріс-семинар). 2) оқу-кәсіптік қызмет технологиясы. 3) проблемалық оқыту технологиясы. 4) дамыта оқыту технологиялары. 5) саралап оқыту технологиясы. 6) іскерлік ойын технологиясы.
Білім алушының білімін бағалау
Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.
| Кезең | Тапсырма түрі | Өлшем |
|---|---|---|
| 1 рейтинг | Практикалық тапсырмаларды қорғау | 0-100 |
| Дәріс жазбалары және ауызша сауалнама | ||
| Презентация | ||
| Аралық тестілеу | ||
| Аралық тестілеу | ||
| Дәріс жазбалары және ауызша сауалнама | ||
| Практикалық тапсырмаларды қорғау | ||
| Практикалық тапсырмаларды қорғау | ||
| Практикалық тапсырмаларды қорғау | ||
| 2 рейтинг | Практикалық тапсырмаларды қорғау | 0-100 |
| Дәріс жазбалары және ауызша сауалнама | ||
| Презентация | ||
| Практикалық тапсырмаларды қорғау | ||
| Практикалық тапсырмаларды қорғау | ||
| Презентация | ||
| Презентация | ||
| Презентация | ||
| Презентация | ||
| Презентация | ||
| Қорытынды бақылау | емтихан | 0-100 |
Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты
| Тапсырма түрі | 90-100 | 70-89 | 50-69 | 0-49 |
|---|---|---|---|---|
| Өте жақсы | Жақсы | Қанағаттанарлық | Қанағаттанарлықсыз | |
| Дәріс жазбасын тексеру және жеке ауызша сауалнама | Теориялық білімді көрсетеді, терминологияны біледі, құбылыстар мен процестердің мәнін дұрыс және дәйекті түрде түсіндіреді, дәлелді тұжырымдар мен жалпылаулар жасайды, шаралар келтіреді, монологиялық шешімдерді еркін меңгергендігін және нақтылау сұрауларына тез жемонстрирует системные теоретические знания, владеет терминологией, логично и последовательно объясняет сущность явлений и процессов, делает аргументированные выводы и обобщения, приводит примеры, показывает свободное владение монологической речью и способность быстро реагировать на уточняющие вопросыауап беру қабілетін көрсетеді | Ол күшті теориялық білімді көрсетеді, терминологияны біледі, логикалық және дәйекті түрде мәнін, құбылыстары мен процестерін түсіндіреді, дәлелді тұжырымдар мен жалпылаулар жасайды, мысалдар келтіреді, монологиялық сөйлеуді еркін меңгергендігін көрсетеді, бірақ сонымен бірге мұғалімнің өзі немесе шамалы түзетуімен түзететін маңызды емес қателіктер жібереді | Ол таяз теориялық білімді көрсетеді, құбылыстар мен процестерді талдаудың нашар қалыптасқан дағдыларын, дәлелді қорытынды жасай алмайтындығын және мысалдар келтіре алмайтындығын көрсетеді, монологиялық сөйлеуді, терминологияны, логиканы және презентация дәйектілігін жете білмейді, мұғалім түзеткен кезде ғана түзете алатын қателіктер жібереді. | Пәннің теориялық негіздерін білмегендігін, құбылыстар мен процестерді талдаудың сараланбаған дағдыларын көрсетеді, дәлелді қорытынды жасай алмайды және мысалдар келтіре алмайды, монологиялық сөйлеуді нашар меңгергендігін көрсетеді, терминологияны білмейді, презентацияның қисындылығы мен дәйектілігінің жоқтығын көрсетеді, тіпті түзете алмайтын қателіктер жібереді. мұғалім, сабаққа жауап беруден бас тартады |
| Практикалық тапсырмаларды қорғау | Қажетті әрекеттер тізбегін сақтай отырып, практикалық жұмысты толық көлемде орындады; жауапта барлық жазбаларды, кестелерді, суреттерді, сызбаларды, графиктерді, есептеулерді дұрыс және ұқыпты орындайды; қателерді талдауды дұрыс орындайды. Сұрақтарға жауап беру кезінде ол сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, негізгі ұғымдарды дәл анықтайды және түсіндіреді; жауапты жаңа мысалдармен сүйемелдейді, білімді жаңа жағдайда қолдана алады; зерттелген және бұрын зерттелген материал, сондай-ақ басқа пәндерді оқып-үйрену кезінде материалмен байланыс орната алады. | "5" бағасына қойылатын талаптарды орындады, бірақ 2-3 кемшіліктер жіберілді. Білім алушының сұрақтарға жауабы 5-ке жауапқа қойылатын негізгі талаптарды қанағаттандырады, бірақ жаңа жағдайда білімді қолданбай, бұрын зерттелген материалмен және басқа пәндерді оқу кезінде игерілген материалмен байланысты пайдаланбай берілген; бір қателік немесе екіден көп емес кемшіліктер жіберілді, білім алушы оларды өз бетінше немесе аздаған көмекпен түзете алады | Жұмысты толық орындамады, бірақ практикалық жұмыс көлемінің кем дегенде 50% - ы, бұл дұрыс нәтижелер мен қорытындылар алуға мүмкіндік береді; жұмыс барысында қателіктер жіберілді. Сұрақтарға жауап беру кезінде білім алушы сұрақтың мәнін дұрыс қабылдайды, бірақ жауапта бағдарламалық материалды одан әрі игеруге кедергі келтірмейтін курс сұрақтарын игеруде жекелеген проблемалар бар; бір қателік пен екі кемшіліктен артық емес жіберілді. | Жұмысты толық орындамады немесе жұмыстың орындалған бөлігінің көлемі дұрыс қорытынды жасауға мүмкіндік бермейді. Сұрақтарға жауап беру кезінде Бағдарламаның талаптарына сәйкес негізгі білім мен дағдыларды меңгермегендігін көрсетеді; 3 бағалау үшін қажет болғаннан көп қателіктер мен кемшіліктер жіберілді немесе қойылған сұрақтардың ешқайсысына жауап бере алмайды. |
| Презентация, рефератты қорғау | Тақырып бойынша толық және тұтас сурет, оның ішінде тақырып бойынша тарих, жетекші ғалымдар, қазіргі көзқарас, теріс салдардың алдын алу әдістері мен әдістері | Мәселенің шығу тегі мен проблемалары толық ашылмаған. Жалпы алғанда, толық таным, мүмкін жеткіліксіз жүйеленген таным көрсетіледі | Эпизодтық, эскиздік білім, жүйеленбеген. | Тапсырма орындалмады немесе материалды, проблеманы толық білмеу |
| Аралық тестілеу | Жауап берілген сұрақтар бойынша ұпайларға сәйкес келеді (90-100) | Жауап берілген сұрақтар бойынша ұпайларға сәйкес келеді (70-89) | Жауап берілген сұрақтар бойынша ұпайларға сәйкес келеді (50-69) | Жауап берілген сұрақтар бойынша ұпайларға сәйкес келеді (0-49) |
Бағалау нысаны
Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:
- Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
- Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.
Қорытынды бағаны есептеу формуласы:
| И= 0,6 | Р1+Р2 | +0,4Э |
| 2 |
мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;
Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.
Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:
Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:
| Әріптік жүйе бойынша бағалар | Балдардың сандық эквиваленті | Балдар (%-тік құрамы) | Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар |
|---|---|---|---|
| A | 4.0 | 95-100 | Өте жақсы |
| A- | 3.67 | 90-94 | |
| B+ | 3.33 | 85-89 | Жақсы |
| B | 3.0 | 80-84 | |
| B- | 2.67 | 75-79 | |
| C+ | 2.33 | 70-74 | |
| C | 2.0 | 65-69 | Қанағаттанарлық |
| C- | 1.67 | 60-64 | |
| D+ | 1.33 | 55-59 | |
| D | 1.0 | 50-54 | |
| FX | 0.5 | 25-49 | Қанағаттанарлықсыз |
| F | 0 | 0-24 |
Дәріс сабақтарының тақырыптары
- Тау-кен металлургия кешенінің (ТМК) дамуындағы заманауи үрдістер мен жаһандық экологиялық сын-қатерлер
- Техногендік жүктемелер мен экожүйелердің тұрақтылығы
- ТМК-ның қоршаған орта компоненттеріне әсерін сандық бағалау әдістері
- Тау-кен металлургиялық нысандардың экологиялық мониторингі
- Тау-кен металлургиялық өндірісте қоршаған ортаны қорғау саласындағы негізгі заңнамалық және нормативтік актілер
- Металлургиялық кешеннің атмосфералық ауаға әсерін бағалау
- Атмосфералық ауаның ашық және жер асты тәсілдерімен кен орындарын игеру кезіндегі ластануы
- Тау-кен металлургиялық кәсіпорындардың гидросфераға әсерін бағалау
- Кен орындарын барлау және игеру үдерісінде судың ластану көздері
- Тау-кен металлургиялық өндірісте жерлер мен топырақтарды қорғау
- Жер эрозиясы және одан қорғау
- Тау-кен өнеркәсібінің әсеріне ұшыраған жерлерді рекультивациялау процестерінің кешенді бағалануы және оңтайландыруы
- Тау-кен металлургиялық кешеннің биоәртүрлілікке әсерін бағалау
- Тау-кен металлургиялық кешен орналасқан аймақтағы экологиялық қауіп және халық денсаулығы
- Тау-кен металлургиялық кешен кәсіпорындарында қоршаған ортаны қорғау іс-шараларының нәтижелілігін бағалау және экологиялық менеджментті жетілдіру жолдары
