Электр желілері және жүйелері
Сипаттама: Курс студенттердің электр энергиясын қауіпсіз өндіруді, таратуды және беруді бақылау әдістерін қолдана отырып, электр желілері мен жүйелерінің тиімді жұмыс істеуі мен үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету қабілетін қалыптастырады. Электр желілері мен жүйелерін, соның ішінде әуе және кабельдік электр беру желілерін, трансформаторлық қосалқы станцияларды, тарату құрылғыларын, қорғаныс және басқару жүйелерін пайдаланудың теориялық негіздері мен практикалық дағдыларын қамтиды. Нәтижесінде студенттер іске қосу-реттеу жұмыстарына қатысу кезінде қауіпсіз өндірісті бақылау әдістерін қолдана отырып, электр желілері мен жүйелерінің тиімді пайдаланылуы мен үздіксіз жұмысын қамтамасыз ете алады.
Кредиттер саны: 5
Пререквизиты:
- Электр аппараттары
Пәннің еңбек сыйымдылығы:
| Жұмыс түрлері | сағат |
|---|---|
| Дәрістер | 15 |
| Практикалық жұмыстар | 30 |
| Зертханалық жұмыстар | |
| СӨЖО | 30 |
| СӨЖ | 75 |
| Қорытынды бақылау нысаны | емтихан |
| Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны |
Компонент: ЖОО компоненті
Цикл: Кәсіптік пәндер
Мақсат
- Электрлік жүйелер мен тораптар режимдеріне талдау жасау және есептеу, оларды жобалау және эксплуатациялау кезінде электр энергиясының үнемділігін, сенімділігі мен сапасын қамтамасыз ету теориясы аймағында білімдерін формалау.
Міндет
- Студенттерді орын басу сұлбасын құра білуге, олардың параметрлерін анықтауға және электрлік тораптар мен жүйелер режимдерін есептеуге үйрету, сондай-ақ электрлік тораптар мен жүйелерді жобалаудың негізін және олардың үнемділігін, сенімділігін және электр энергиясының сапасын арттыру әдістеріне үйрету; электр энергиясын өндіру, тарату және тұтыну рпоцесстері кезінде болатын құбылыстардың физикалық маңыздылығымен таныстыру; электр беріліс желісі элементтерінің құрылымымен таныстыру.
Оқыту нәтижесі: білу және түсіну
- жиын және бастапқы деректердің анализында қатысу даярлықпен жабдықтың және қызметтің нысанының элементін жобалау үшін арада бүтіндікте игерушілік нормативтік құжаттама және ізденістің және ақпараттың өңдеуінің қазіргі әдістері
Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану
- Жасай білу есептер жиынтық әдістемелерге және жобалау жеке бөлшекті және түйіншектерді игерушілік жобалау автоматтандыруының стандартты ақы-пұлдарының сәйкес техникалық тапсырмамен
Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру
- Сақтау экологиялық қауіпсіздікке өндірісте, зерттемеде және жасау қатысу
Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер
- Зейінмен қарау ұйымға жұмыс жайым, оның техникалық жаблықтауының, технологиялық жабдықтың орналастыру сәйкес мен өндірістің технологиясының, шамалармен техника қауіпсіздік және өндірістік санитарияның, шланг қауіпсіздіктің және еңбектің күзетінің
Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі
- Жасай білу есептер жиынтық әдістемелер және жобалалар жеке бөлшекті және түйіншектерді және игерушілік жобалау автоматтандыруының стандартты ақы-пұлдарын сәйкес техникалық тапсырмамен
Оқыту әдістері
Кредиттік оқыту технологиясы жағдайында сабақтар негізінен белсенді және шығармашылық нысандарда жүргізілуі тиіс. Білім алушыларды білімді іздеуге және басқаруға тартуға, мәселелерді өз бетінше шешу тәжірибесін алуға ықпал ететін тиімді педагогикалық әдістер мен технологиялардың ішінде мыналарды бөліп көрсету керек: - проблемалық және жобалық-бағдарланған оқыту технологиясы; -оқу-зерттеу қызметінің технологиялары; - коммуникативті технологиялар (пікірталас, баспасөз конференциясы, миға шабуыл, оқу пікірталастары және басқа да белсенді формалар мен әдістер); - кейс әдісі (жағдайды талдау); - білім алушылар іскерлік, рөлдік, Имитациялық ойындарға қатысатын ойын технологиялары; - ақпараттық-коммуникациялық (оның ішінде қашықтықтан білім беру) технологиялар.
Білім алушының білімін бағалау
Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.
| Кезең | Тапсырма түрі | Өлшем |
|---|---|---|
| 1 рейтинг | СОӨЖ.ЭБЖ ауыстыру сұлбаларының параметрлерін анықтау. | 0-100 |
| Коллоквиум 1 | ||
| Трансформаторлар мен автотрансформаторлардың орын басу сұлбаларының параметрлерін анықтау | ||
| СӨЖ. Электрлік торап. Электр тораптарының жіктелуі | ||
| Есептік жұмыс. Трансформаторлармен және автотрансформаторлармен бірге АЭК-ның электрлік есебі | ||
| Коллоквиум 2 | ||
| Ағымдық бақылау 1 | ||
| 2 рейтинг | СОӨЖ. Желі элементтеріндегі қуат пен энергия шығынын анықтау. | 0-100 |
| Коллоквиум 3 | ||
| Есетік жұмыс. Бір және бірнеше жүктемелері бар ашық ЖЭТ-н кернеудің рұқсат етілген жоғалуы бойынша есептеу | ||
| СӨЖ 2 | ||
| СОӨЖ. Рұқсат етілген кернеу шығыны бойынша өткізгіштердің қималарын анықтау | ||
| Коллоквиум 4 | ||
| Ағымдық бақылау 2 | ||
| Қорытынды бақылау | емтихан | 0-100 |
Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты
| Тапсырма түрі | 90-100 | 70-89 | 50-69 | 0-49 |
|---|---|---|---|---|
| Өте жақсы | Жақсы | Қанағаттанарлық | Қанағаттанарлықсыз | |
| Практикалық сабақтардағы жұмыс | талап етілетін практикалық жұмысты толық орындады; жауабын жаңа мысалдармен сүйемелдейді, білімді жаңа жағдайда қолдана біледі. Сұрақтарға жауап беру кезінде сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, негізгі ұғымдарға нақты анықтама беріп, түсіндіреді. | «5» бағасына қойылатын талаптарды орындады, бірақ 2-3 кемшіліктер жіберілді, оны білім алушы өз бетінше немесе мұғалімнің аздаған көмегі арқылы түзете алады; жауап білімді жаңа жағдайға қолданбай берілді | жұмысты толық орындамаған, бірақ дұрыс нәтижелер мен қорытындыларды алуға мүмкіндік беретін практикалық жұмыс көлемінің 50% кем емес; Жұмыс барысында қателіктер жіберілді. Сұрақтарға жауап беру кезінде студент сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, бірақ жауапта курс сұрақтарын меңгеруде бағдарламалық материалды одан әрі меңгеруге кедергі келтірмейтін кейбір мәселелер бар. | жұмысты толық аяқтамады немесе жұмыстың аяқталған бөлігінің көлемі дұрыс қорытынды жасауға мүмкіндік бермейді. Сұрақтарға жауап беру кезінде бағдарлама талаптарына сәйкес негізгі білім мен дағдыларды меңгермегендігін көрсетті. |
| Коллоквиумның әртүрлі түрлері (ауызша, жазбаша, аралас, экспресс, т.б.) | осы курстың теориялық білімі, терминологиясы және негізгі заңдылықтары игерілген; құбылыстар мен процестердің мәнін логикалық және жүйелі түрде түсіндіреді; мысалдар келтіреді, монологтық сөйлеуде еркін сөйлейді және нақтылау сұрақтарына тез жауап бере алады. | осы курстың теориялық білімі, терминологиясы және негізгі заңдылықтары игерілген; құбылыстар мен процестердің мәнін логикалық және жүйелі түрде түсіндіреді; мысалдар келтіреді, монологтық сөйлеуде еркін сөйлейді, бірақ сонымен бірге ол өз бетінше немесе мұғалімнің шамалы түзетуімен түзететін болмашы қателіктер жібереді. | Теориялық білімі таяз, дәлелді қорытынды жасау және мысалдар келтіру қабілеті жеткіліксіз, монологтық сөйлеуде, терминологияда, баяндау логикасы мен жүйелілігінің жеткіліксіздігін көрсетеді, мұғалімнің түзетуімен ғана түзетілетін қателіктер жібереді. | пәннің теориялық негіздерінен хабарсыздығын, құбылыстар мен процестерді талдау дағдыларының қалыптаспағанын көрсетеді, дәлелді қорытындылар жасауды және мысалдар келтіруді білмейді, мұғалімнің түзетуімен де түзете алмайтын қателіктер жібереді. |
| Бақылау сұрақтары бойынша сұхбат | осы курстың теориялық білімі, терминологиясы және негізгі заңдылықтары игерілген; құбылыстар мен процестердің мәнін логикалық және жүйелі түрде түсіндіреді; мысалдар келтіреді, монологтық сөйлеуде еркін сөйлейді және нақтылау сұрақтарына тез жауап бере алады. | осы курстың теориялық білімі, терминологиясы және негізгі заңдылықтары игерілген; құбылыстар мен процестердің мәнін логикалық және жүйелі түрде түсіндіреді; мысалдар келтіреді, монологтық сөйлеуде еркін сөйлейді, бірақ сонымен бірге ол өз бетінше немесе мұғалімнің шамалы түзетуімен түзететін болмашы қателіктер жібереді. | Теориялық білімі таяз, дәлелді қорытынды жасау және мысалдар келтіру қабілеті жеткіліксіз, монологтық сөйлеуде, терминологияда, баяндау логикасы мен жүйелілігінің жеткіліксіздігін көрсетеді, мұғалімнің түзетуімен ғана түзетілетін қателіктер жібереді. | пәннің теориялық негіздерінен хабарсыздығын, құбылыстар мен процестерді талдау дағдыларының қалыптаспағанын көрсетеді, дәлелді қорытындылар жасауды және мысалдар келтіруді білмейді, мұғалімнің түзетуімен де түзете алмайтын қателіктер жібереді. |
| Аралық бақылауға арналған тест түріндегі тапсырмалар | 100-90% дұрыс жауаптар | 89-70% дұрыс жауаптар | 69-50% дұрыс жауаптар | 49-0% дұрыс жауаптар |
Бағалау нысаны
Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:
- Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
- Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.
Қорытынды бағаны есептеу формуласы:
| И= 0,6 | Р1+Р2 | +0,4Э |
| 2 |
мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;
Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.
Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:
Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:
| Әріптік жүйе бойынша бағалар | Балдардың сандық эквиваленті | Балдар (%-тік құрамы) | Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар |
|---|---|---|---|
| A | 4.0 | 95-100 | Өте жақсы |
| A- | 3.67 | 90-94 | |
| B+ | 3.33 | 85-89 | Жақсы |
| B | 3.0 | 80-84 | |
| B- | 2.67 | 75-79 | |
| C+ | 2.33 | 70-74 | |
| C | 2.0 | 65-69 | Қанағаттанарлық |
| C- | 1.67 | 60-64 | |
| D+ | 1.33 | 55-59 | |
| D | 1.0 | 50-54 | |
| FX | 0.5 | 25-49 | Қанағаттанарлықсыз |
| F | 0 | 0-24 |
Дәріс сабақтарының тақырыптары
- Электр желісі, электр жүйесінің бөлігі ретінде
- Электр желілерінң классификациясы
- Электр беріліс желілерінің құрылымы
- Орын басу сұлбалар және элементтердің параметрлері
- Трансформаторлардың орын басу сұлбаларының параметрлері
- Негізгі электр қабылдағыштардың сипаттамалары
- Желі элементтеріндегі қуат пен электр энергиясының шығындары
- ЭБЖ векторлық диаграммалары
- Электр желілердің режімдерінің есебі
- Жергілікті желілердің кернеу шығындарың есептеу
- Кернеудің рұқсат етілген шығыны бойынша сымдардың қимасын есептеу
- Қарапайым тұйық желілердің режимдерін есептеу
- Энергожүйедегі қуат балансы
- Энергия жүйесіндегі реактивті қуат
- Кернеуді реттеу әдістері
Негізгі әдебиет
- 1. Идельчик, В.И. Электрические системы и сети: Учебник для вузов. / В.И. Идельчик. - М.: Альянс, 2016. - 592 c. 2. Хрущев, Ю.В. Электроэнергетические системы и сети. электромеханические переходные процессы: Учебное пособие для прикладного бакалавриата / Ю.В. Хрущев, К.И. Заподовников, А.Ю. Юшков. - Люберцы: Юрайт, 2016. - 153 c. 3. Климова, Г.Н. Электроэнергетические системы и сети. энергосбережение: Учебное пособие для прикладного бакалавриата / Г.Н. Климова. - Люберцы: Юрайт, 2016. - 179 c. 4. Герасименко, А.А. Электроэнергетические системы и сети: расчеты, анализ, оптимизация режимов работы и проектных решений электрических сетей: Учебное пособие / А.А. Герасименко, В.Т. Федин. - Рн/Д: Феникс, 2016. - 48 c. 5 Лыкин А.В. Электрические системы и сети : учеб.пособие / А.В.Лыкин . - Новосибирск : Изд-во НГТУ, 2019. - 247 c. 6. Боровиков В.А. Электрические сети энергетических систем. Учебник для техникумов. Изд. 3-е, переработанное, Л. Энергия, 1977 - 392 с. 7. В.В. Ершевич, А.Н. Зейлигер, Г.А. Илларионов и др.; Под.ред. С.С. Рокотяна и И.М. Шапиро-3- е изд., перераб. и доп.-М.:Энергоатомиздат 1985-352 с. 8. Справочник по проектированию электрических сетей / под ред. Д. Л. Файбисовича. – 4-е изд., перераб. и доп. – М. : ЭНАС, 2012. – 376 с. : ил.
Қосымша әдебиеттер
- 1. Идельчик, В.И. Электрические системы и сети: Учебник для вузов. / В.И. Идельчик. - М.: Альянс, 2016. - 592 c. 2. Хрущев, Ю.В. Электроэнергетические системы и сети. электромеханические переходные процессы: Учебное пособие для прикладного бакалавриата / Ю.В. Хрущев, К.И. Заподовников, А.Ю. Юшков. - Люберцы: Юрайт, 2016. - 153 c. 3. Климова, Г.Н. Электроэнергетические системы и сети. энергосбережение: Учебное пособие для прикладного бакалавриата / Г.Н. Климова. - Люберцы: Юрайт, 2016. - 179 c. 4. Герасименко, А.А. Электроэнергетические системы и сети: расчеты, анализ, оптимизация режимов работы и проектных решений электрических сетей: Учебное пособие / А.А. Герасименко, В.Т. Федин. - Рн/Д: Феникс, 2016. - 48 c. 5 Лыкин А.В. Электрические системы и сети : учеб.пособие / А.В.Лыкин . - Новосибирск : Изд-во НГТУ, 2019. - 247 c. 6. Боровиков В.А. Электрические сети энергетических систем. Учебник для техникумов. Изд. 3-е, переработанное, СПб. Энергия, 2017 - 392 с. 7. В.В. Ершевич, А.Н. Зейлигер, Г.А. Илларионов и др.; Под.ред. С.С. Рокотяна и И.М. Шапиро-3- е изд., перераб. и доп.-М.:Энергоатомиздат 2015-352 с. 8. Справочник по проектированию электрических сетей / под ред. Д. Л. Файбисовича. – 4-е изд., перераб. и доп. – М. : ЭНАС, 2022. – 376 с. : ил.
