Электр машиналары
Сипаттама: Білім алушыларда қазіргі заманғы электромеханикалық энергия түрлендіргіштері бойынша теориялық базаны қалыптастырады, бұл оларға электр машиналары мен трансформаторларды жобалауға, сынауға және пайдалануға байланысты кәсіби қызметіндегі теориялық және практикалық міндеттерді сәтті шешуге мүмкіндік береді. Пән зерттейді: қазіргі заманғы электр машиналары мен трансформаторлардың жұмыс принципіне негізделген дизайн ерекшеліктері мен заңдары мен ережелері; кәсіби қызмет объектілеріндегі трансформаторлар мен электр машиналарының әртүрлі түрлерінің негізгі пайдалану көрсеткіштері мен есептеулері. Оқу нәтижесінде студенттер іске қосу-реттеу жұмыстарына қатыса отырып, қауіпсіз Өндірісті бақылауды жүргізу әдістерін қолданатын болады, электр машиналары мен трансформаторлардың тиімді пайдаланылуы мен үздіксіз жұмысын қамтамасыз ететін болады
Кредиттер саны: 5
Пререквизиты:
- Электр аппараттары
Пәннің еңбек сыйымдылығы:
| Жұмыс түрлері | сағат |
|---|---|
| Дәрістер | 15 |
| Практикалық жұмыстар | 15 |
| Зертханалық жұмыстар | 15 |
| СӨЖО | 30 |
| СӨЖ | 75 |
| Қорытынды бақылау нысаны | емтихан |
| Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны | жазбаша емтихан |
Компонент: ЖОО компоненті
Цикл: Кәсіптік пәндер
Мақсат
- Пәнді оқыту мақсаты – кәсіптік білім берумен қоса мамандардың комплекстік дайындығын қамтамасыз ету, шығармашылық мүмкіндіктерін дамыту, мамандық қиындықтарын жоғары ғылыми дәрежеде шешу және қалыптастыра білу, өз білімдерін өз бетінше жоғарулату және шығармашылықта қолдану. Бұл мақсаттар шығармашылықтың белсенділіктің жоғрылауы және студенттердің өзіндік жұмысы, есептік техникалардың кең қолданысы негізінде орындалады.
Міндет
- ерілген пәнді оқыту міндеттері – электр машиналарының, трансформаторлардың электромеханикалық, электрлік және физикалық сипатын оқыту, тұрақта токтағы машиналардың, асинхрондық, синхрондық машиналардың құрылысын оқыту, машиналардың жүктеме кезіндегі жұмыс тәртібін, апаттық жағдайда электрлік және электромеханикалық ұлғаюды реттеуді оқыту болып табылады.
Оқыту нәтижесі: білу және түсіну
- Электр машиналар және трансформаторлардың негізгі анықтамаларын, принциптерін, заңдарын және конструкциясын білу және казіргі ақпараттық тасқындарда бағдарлай білуі және икемделуі шарт
Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану
- Айналымның дағдыларының қазіргі техникамен пайдалана білу, кәсіби қызмет шеңберінде электр машиналар және трансформаторлардың есептерінің әдістерін пайдалану шарт
Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру
- Өндірісте қауіпсіздікті сақтау, электр машиналармен трансформаторларды пайдаланып энерго- және қор үнемдеу шараларында қатысу
Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер
- От қауіпсіздігі және еңбекті қорғайтын, техника қауіпсіздігі және өндірістік санитарияның шараларына сәйкес, технологиялық жабдықтың орналастыру мен өндірістің технологиясына сәйкес жұмыс орнындарын ұйымдастыруға қабілеттілігі болу шарт
Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі
- Жаңа білімді әдеттену күнбе-күнгі кәсіби қызметіне қажетті замануи электр машиналардың және трансформаторлардың дамуына сай және магистратурада оқуды жалғастыру үшін ие болу шарт
Оқыту әдістері
Оқу сабақтарын өткізу кезінде келесі білім беру технологияларын қолдану қарастырылады: Кредиттік оқыту технологиясы жағдайында сабақтар негізінен белсенді және шығармашылық формада жүргізілуі керек. Білім алушыларды білімді іздеуге және басқаруға тартуға, проблемаларды өз бетінше шешу тәжірибесін алуға ықпал ететін тиімді педагогикалық әдістер мен технологиялардың ішінде мыналарды бөліп көрсету қажет:- проблемалық және жобалық оқыту технологиясы; - оқу -зерттеу қызметінің технологиялары; - коммуникациялық технологиялар (пікірталас, баспасөз конференциясы, миға шабуыл, білімдік пікірталас және басқа да белсенді формалар мен әдістер); - жағдай әдісі (жағдайды талдау); - ойын технологиялары, оның аясында студенттер бизнеске, рөлдік ойындарға, имитациялық ойындарға қатысады; - ақпараттық -коммуникациялық (қашықтықтан оқытуды қоса алғанда) технологиялар.
Білім алушының білімін бағалау
Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.
| Кезең | Тапсырма түрі | Өлшем |
|---|---|---|
| 1 рейтинг | 1 зертханалық жұмыс | 0-100 |
| СӨЖ. Трансформаторлардың есебі | ||
| Ауызша жауап. Трансформаторлар | ||
| 2 зертханалық жұмыс | ||
| СӨЖ. АҚ есебі | ||
| Ауызша жауап. АҚ | ||
| Доклад-реферат | ||
| Дәрістер конспекті | ||
| Тестілеу | ||
| 2 рейтинг | 3 зертханалық жұмыс | 0-100 |
| СӨЖ. Синхронды машиналардың есебі | ||
| 4 зертханалық жұмыс | ||
| Ауызша жауап. Синхронды машиналар | ||
| 5 зертханалық жұмыс | ||
| СӨЖ. Тұрақты ток машиналарының есебі | ||
| 6 зертханалық жұмыс | ||
| Ауызша жауап. Тұрақты ток машиналары | ||
| Доклад-реферат | ||
| Дәрістер конспекті | ||
| Тестілеу | ||
| Қорытынды бақылау | емтихан | 0-100 |
Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты
| Тапсырма түрі | 90-100 | 70-89 | 50-69 | 0-49 |
|---|---|---|---|---|
| Өте жақсы | Жақсы | Қанағаттанарлық | Қанағаттанарлықсыз | |
| Зертханалық жұмыс бойынша есептердің орындалуын және тексерілуін бақылау (зертханалық жұмыстың бағасы жұмысты орындау бағасынан және қорғау бағасынан тұрады) | білім алушы тәжірибелер мен өлшеулерді жүргізудің қажетті реттілігін сақтай отырып, жұмысты толық көлемде орындайды; қажетті жабдықты дербес және ұтымды монтаждайды; барлық тәжірибелерді дұрыс нәтижелер мен қорытындылар алуды қамтамасыз ететін жағдайлар мен режимдерде жүргізеді; қауіпсіздік техникасы қағидаларының талаптарын сақтайды; барлық жазбаларды, кестелерді, суреттерді, сызбаларды, графиктерді дұрыс және ұқыпты орындайды, есептеу. Қорғау кезінде сұрақтарға жауап беру кезінде сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, негізгі ұғымдарды дәл анықтайды және түсіндіреді; жауапты жаңа мысалдармен сүйемелдейді, білімді жаңа жағдайда қолдана алады; зерттелген және бұрын зерттелген материал, сондай-ақ басқа пәндерді оқығанда алынған материал арасында байланыс орната алады | оқушы «5» бағасына қойылатын талаптарды орындады, бірақ 2-3 кемшілік жіберді. Қорғау кезінде сұрақтарға жауап беру кезінде жауап 5-ке жауапқа қойылатын негізгі талаптарды қанағаттандырады, бірақ білімді жаңа жағдайда қолданбай, бұрын оқыған материалмен және басқа пәндерді оқуда меңгерілген материалмен байланысын қолданбай беріледі; бір қате жіберген немесе екі кемшіліктен көп емес және оны өз бетінше немесе мұғалімнің аздаған көмегі арқылы түзете алады | жұмыс толық орындалмады, бірақ оның орындалған бөлігінің көлемі дұрыс нәтиже мен қорытынды алуға мүмкіндік береді; немесе тәжірибе мен өлшеу барысында қателіктер жіберілген болса. Қорғау кезінде сұрақтарға жауап беру кезінде сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, бірақ жауапта бағдарламалық материалды одан әрі игеруге кедергі келтірмейтін курс сұрақтарын игеруде жеке мәселелер бар; бір қателік пен екі кемшіліктен аспады. | жұмыс толық орындалмады немесе жұмыстың орындалған бөлігінің көлемі дұрыс қорытынды жасауға мүмкіндік бермейді; немесе егер тәжірибелер, өлшемдер, есептеулер, бақылаулар дұрыс жүргізілмеген болса; сұрақтарға жауап беру кезінде қорғаныс кезінде Бағдарламаның талаптарына сәйкес негізгі білім мен дағдыларды игермеген және бағалау үшін қажет болғаннан көп қателіктер мен кемшіліктер жіберген 3 немесе мүмкін емес қойылған сұрақтардың ешқайсысына жауап беру. |
| Практикалық (семинар) сабақтарында жұмыс | талап етілетін әрекеттер тізбегін сақтай отырып, практикалық жұмысты толық орындады; жауапта барлық жазбаларды, кестелерді, суреттерді, сызбаларды, графиктерді, есептеулерді дұрыс және дәл толтырады; қателерді талдауды дұрыс орындайды. Сұрақтарға жауап беру кезінде сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, негізгі ұғымдарға нақты анықтама беріп, түсіндіреді; жауапты жаңа мысалдармен сүйемелдейді, білімді жаңа жағдайда қолдануды біледі; оқытылатын және бұрын оқытылатын материал арасында, сондай-ақ басқа пәндерді оқуда алған материалмен байланыс орната алады. | «5» деген баға талаптарын орындады, бірақ 2-3 кемшілік жіберді. Студенттің сұрақтарға жауабы 5-жауапқа қойылатын негізгі талаптарды қанағаттандырады, бірақ білімді жаңа жағдайда қолданбай, бұрын оқыған материалмен және басқа пәндерді оқуда үйренген материалмен байланысын қолданбай беріледі; Бір қате немесе екіден көп кемшілік жіберілсе, оқушы оны өз бетінше немесе мұғалімнің азғантай көмегі арқылы түзете алады | жұмысты толық орындамаған, бірақ дұрыс нәтижелер мен қорытындыларды алуға мүмкіндік беретін практикалық жұмыс көлемінің 50% кем емес; Жұмыс барысында қателіктер жіберілді. Сұрақтарға жауап беру кезінде студент сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, бірақ жауапта курс сұрақтарын меңгеруде бағдарламалық материалды одан әрі меңгеруге кедергі келтірмейтін кейбір мәселелер туындайды; бір өрескел қатеден және екі олқылықтан артық емес. | жұмысты толық аяқтамады немесе жұмыстың аяқталған бөлігінің көлемі дұрыс қорытынды жасауға мүмкіндік бермейді. Сұрақтарға жауап беру кезінде бағдарлама талаптарына сәйкес негізгі білім мен дағдыларды меңгермегендігін көрсетеді; 3 балл алу үшін қажет мөлшерден көп қателер мен кемшіліктер жіберді немесе қойылған сұрақтардың ешқайсысына жауап бере алмайды. |
| Берілген тақырыптар бойынша әңгімелесу | жүйелік теориялық білімді көрсетеді, терминологияны біледі, құбылыстар мен процестердің мәнін логикалық және дәйекті түрде түсіндіреді, дәлелді тұжырымдар мен жалпылаулар жасайды, мысалдар келтіреді, монологиялық сөйлеуді еркін меңгергендігін және нақтылау сұрақтарына тез жауап беру қабілетін көрсетеді | ол күшті теориялық білімді көрсетеді, терминологияны біледі, логикалық және дәйекті түрде мәнін, құбылыстары мен процестерін түсіндіреді, дәлелді тұжырымдар мен жалпылаулар жасайды, мысалдар келтіреді, монологиялық сөйлеуді еркін меңгергендігін көрсетеді, бірақ сонымен бірге мұғалімнің өз бетінше немесе шамалы түзетуімен түзететін маңызды емес қателіктер жібереді | Таяз теориялық білімін көрсетеді, құбылыстар мен процестерді талдауда нашар қалыптасқан дағдыларды көрсетеді, дәлелді қорытындылар жасау және мысалдар келтіру қабілеті жеткіліксіз, монологтық сөйлеуде, терминологияда, логикалық және баяндау жүйелілігін жеткіліксіз меңгереді, түзету арқылы ғана түзетілетін қателер жібереді. мұғалім | Пәннің теориялық негіздерін білмегендігін, құбылыстар мен процестерді талдау дағдыларының қалыптаспағанын көрсетеді, дәлелді қорытындылар жасауды және мысалдар келтіруді білмейді, монологтық сөйлеуді нашар меңгереді, терминологияны білмейді, логикалық және жүйелілік жетіспеушілігін көрсетеді презентация, мұғалімнің түзетуімен де түзете алмайтын қателіктер жібереді, сабақта жауап беруден бас тартады |
| Коллоквиумның әртүрлі түрлері (ауызша, жазбаша, аралас, экспресс, т.б.) | студент жүйелі теориялық білімін көрсетеді, терминологияны меңгереді, құбылыстар мен процестердің мәнін логикалық және дәйекті түрде түсіндіреді, дәлелді қорытындылар мен жалпылаулар жасайды, мысалдар келтіреді, монологтық сөйлеуде еркін және нақтылау сұрақтарына жылдам жауап беру қабілетін көрсетеді | студент күшті теориялық білімін көрсетеді, терминологияны меңгереді, мәнін, құбылыстары мен процестерін логикалық және дәйекті түрде түсіндіреді, дәлелді қорытындылар мен жалпылаулар жасайды, мысалдар келтіреді, монологтық сөйлеуде еркін сөйлейді, бірақ сонымен бірге болмашы қателіктер жібереді, оны өз бетінше тез түзетеді; немесе мұғалімнің шамалы түзетуімен | Студент теориялық білімінің таяздығын көрсетеді, құбылыстар мен процестерді талдауда нашар қалыптасқан дағдыларды көрсетеді, дәлелді қорытындылар жасауға және мысалдар келтіруге жеткіліксіз қабілеттерін көрсетеді, монологтық сөйлеуде, терминологияда, логикалық және баяндау жүйелілігін жеткіліксіз меңгереді, тек түзету арқылы ғана түзетілетін қателер жібереді. мұғалімнің түзетуі | студент пәннің теориялық негіздерін білмегендігін, құбылыстар мен процестерді талдау дағдыларының қалыптаспағанын көрсетеді, дәлелді қорытынды жасауды және мысалдар келтіруді білмейді, монологтық сөйлеуді нашар меңгереді, терминологияны білмейді, логикалық және презентацияның жүйелілігі, түзетуші мұғаліммен де түзете алмайтын қателіктер жібереді, жауап беруден бас тартады |
| Білім деңгейін тексеруге арналған тест түріндегі тапсырмалар | 90-100% дұрыс жауаптар | 70-89дұрыс жауаптар | 50-69% дұрыс жауаптар | 0-49% дұрыс жауаптар |
| Емтихан | Материалды жақсы меңгергендігін көрсетеді. Ұғымдарды терең түсінетінін көрсетеді. Аналитикалық дағдылардың жоғары деңгейі. Есептерде немесе жауаптарда қателер жоқ. Жұмыстың ұқыпты орындалуы. Мәселелерді шешуге шығармашылық көзқарасы бар. Жауап беру стилі дайындықтың жоғары деңгейіне сәйкес келеді. Уақытты тиімді пайдалану. Ойды білдірудің анықтығы мен айқындылығы | Материалды жақсы меңгергенін көрсетеді. Пәннің негізгі ұғымдарын түсінеді. Жақсы аналитикалық дағдылар. Уақытты тиімді басқарады. Кішкентай қателер бар, бірақ жалпы жұмыс ұқыпты. | Материалды жеткіліксіз білу. Негізгі ұғымдарды шектеулі түсіну. Негізгі дағдыларды көрсетеді. Қателер бар, бірақ олар маңызды емес. Уақытты басқару орташа, бірақ жақсартуды қажет етеді. | Пәннің маңызды аспектілері бойынша білімнің болмауы. Негізгі ұғымдарды толық немесе толық түсінбеушілік. Жұмыстың көптеген аспектілеріндегі қателіктер мен кемшіліктер. Пәннің негізгі мәселелері бойынша минималды білім. Негізгі ұғымдарды өте шектеулі түсіну. Тапсырмаларды орындаудағы көптеген қателіктер. Білімді қолдану негізгі талаптар деңгейінде |
Бағалау нысаны
Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:
- Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
- Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.
Қорытынды бағаны есептеу формуласы:
| И= 0,6 | Р1+Р2 | +0,4Э |
| 2 |
мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;
Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.
Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:
Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:
| Әріптік жүйе бойынша бағалар | Балдардың сандық эквиваленті | Балдар (%-тік құрамы) | Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар |
|---|---|---|---|
| A | 4.0 | 95-100 | Өте жақсы |
| A- | 3.67 | 90-94 | |
| B+ | 3.33 | 85-89 | Жақсы |
| B | 3.0 | 80-84 | |
| B- | 2.67 | 75-79 | |
| C+ | 2.33 | 70-74 | |
| C | 2.0 | 65-69 | Қанағаттанарлық |
| C- | 1.67 | 60-64 | |
| D+ | 1.33 | 55-59 | |
| D | 1.0 | 50-54 | |
| FX | 0.5 | 25-49 | Қанағаттанарлықсыз |
| F | 0 | 0-24 |
Дәріс сабақтарының тақырыптары
- Кіріспе, "Электр машиналары" курсының пәні
- Трансформатордың теңдеулері
- Трансформатордың жұмыс сипаттамалары
- Асинхронды қозғалтқыштар туралы жалпы мәліметтер
- Асинхронды қозғалтқыштың электромагниттік моменті
- АҚ магнит тізбегі
- АҚ реттеуіш сипаттамалары
- Синхронды машиналар
- СҚ іске қосу әдістері
- Арнайы мақсаттағы айнымалы ток машиналары
- Тұрақты ток машиналары туралы жалпы мәліметтер
- Тұрақты ток машинаның электр қозғалтқыш күші және электр магнит моменті
- Тұрақты ток машиналарындағы магниттік процестер
- Тұрақты ток машиналарындағы коммутация
- Тұрақты ток генераторлары
Негізгі әдебиет
- 1.Вольдек А.И., Попов В.В., Электрические машины.- СПб.: 2008. 2. Брускин Д.Э., Зорохович А.Е., Хвостов В.С.- Электрические машины. М.:2000. Ч I., II. 3. Кацман М.М. Электрические машины.-М.:2014. 4. Копылов И.П. Электрические машины.-Л.:2006 5. Проектирование электрических машин. /Под ред. И.П.Копылова М.:2012. 6. Зимин В.И.,Каплай М.Я., Палей А.М. Обмотка электрических машин.-М.:2008.
Қосымша әдебиеттер
- 1. Правила устройства электроустановок 2. Электрическая часть станций и подстанций Справочные материалы для курсового и дипломного проектирования под ред.: Неклепаева Б.Н., Крючкова И.П. 3. Рожкова Л.Д., Козулин В.С. Электрооборудование станций и подстанций. М.: Энергоиздат, 1987. 4. Коновалов Л.Л., Рожкова Л.Д. Электроснабжение промышленных предриятий. - М.: Энергия, 1972. 5. Справочник по проектированию электроснабжения. Под общей редакцией: Тищенко Н.Ю., Мовсесова Н.С., Барыбина. – М.: Энергоатомиздат, 1990.
