Өнеркәсіптік кәсіпорындардың электр жабдықтары

Сипаттама: Курс студенттердің өнеркәсіптік кәсіпорындардың электр жабдықтарының жұмыс принциптерін түсіну, олардың жұмысын талдау және қауіпсіздік ережелеріне сәйкес электрмен жабдықтау жүйелерінің тиімді жұмыс істеуі мен үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін білімді қолдану қабілетін дамытады. Курс электр жабдықтарын пайдаланудың теориялық негіздері мен практикалық дағдыларын, сондай-ақ электр энергиясын қауіпсіз өндіру мен бөлуді бақылау әдістерін қамтиды. Нәтижесінде студент өнеркәсіптік кәсіпорындардың электр жабдықтарын тиімді пайдалану мен үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз ете отырып, қауіпсіздік ережелеріне сәйкес электр энергиясын қауіпсіз өндіруді, бөлуді және беруді бақылау әдістерін қолдана алады.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Электр машиналары

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Жұмыс түрлері	сағат
Дәрістер	15
Практикалық жұмыстар	30
Зертханалық жұмыстар
СӨЖО	30
СӨЖ	75
Қорытынды бақылау нысаны	емтихан
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны

Компонент: Таңдау бойынша компонент

Цикл: Кәсіптік пәндер

Мақсат

• кәсіптік білім берумен қоса мамандардың комплекстік дайындығын қамтамасыз ету, шығармашылық мүмкіндіктерін дамыту, мамандық қиындықтарын жоғары ғылыми дәрежеде шешу және қалыптастыра білу, өз білімдерін өз бетінше жоғарулату және шығармашылықта қолдану

Міндет

• Өндірістік өнеркәсіптің электр қондырғыларының, электрмеханикалық, электрлік және физикалық сипатын оқыту, электртехнологиялық қондырғылардың құрылысын оқыту, аппараттардың жүктеме кезіндегі жұмыс тәртібін, апаттық жағдайда электрлік және электромеханикалық ұлғаюды реттеуді оқыту болып табылады

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Электр жабдықтарының жұмыс жасау режимдерін, электр қозғалтқыштарды басқарудығ типтік сұлбасын білу
• Электр термиялық және пісіру қондырғыларының және басқа да өнеркәсіптік кәсіпорындар қондырғыларының электр жабдықтары мен типтік электр сұлбаларын, металл өңдеуші станоктардың және автоматты станокты желілердің электр жабдықтары мен типтік сұлбаларын білу

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Жалпы қолданыстағы өндірістік механизмдердің: крандардың, лифталардың, үздіксіз тасымалдау транспорттары мен ағынды транспорттық жүйелердің, компрессорлардың, желдеткіштердің, сорғы станцияларының және азаматтық ғимараттарда қолданылатын қондырғылардың электр жабдықтарын білу
• Қондырғылар электр жабдықтарын жобалаудың негізін және өнеркәсіптік механизмдер мен қондырғылардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптарды білу

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Электр жабдықтардың жұмыс режиміне есеп жүргізе білу және олардың қосылу ұзақтылықтарын анықтай білу; әртүрлі жұмыс режиміндегі өндірістік механизмдердің қуаттарын есептеу және есептеу нәтижесі бойынша электр қозғалтқыштарын таңдай білу

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Электр қондырғылардың, станоктар мен механизмдер сұлбаларындағы параметрлерді есептей білу және оларды басқару және қорғау электр аппараттарын дұрыс таңдай білу

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Өндірістің технологиялық процесстеріне сәйкес электр жабдықтарының қауіпсіз жұмысын қадағалау, ғылыми және анықтамалық техникалық әдебиеттермен, стандартты және нормалық материалдармен дұрыс жұмыс жасай білу

Оқыту әдістері

Оқу сабақтарын өткізу кезінде келесі білім беру технологияларын қолдану қарастырылады: - Кредиттік оқыту технологиясы жағдайында сабақтар негізінен белсенді және шығармашылық формада жүргізілуі керек. Білім алушыларды білімді іздеуге және басқаруға тартуға, проблемаларды өз бетінше шешу тәжірибесін алуға ықпал ететін тиімді педагогикалық әдістер мен технологиялардың ішінде мыналарды бөліп көрсету қажет:- проблемалық және жобалық оқыту технологиясы; - оқу -зерттеу қызметінің технологиялары; - коммуникациялық технологиялар (пікірталас, баспасөз конференциясы, миға шабуыл, білімдік пікірталас және басқа да белсенді формалар мен әдістер); - жағдай әдісі (жағдайды талдау); - ойын технологиялары, оның аясында студенттер бизнеске, рөлдік ойындарға, имитациялық ойындарға қатысады; - ақпараттық -коммуникациялық (қашықтықтан оқытуды қоса алғанда) технологиялар.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Кезең	Тапсырма түрі	Өлшем
1  рейтинг	Электрлік пештің кедергісін басқарудың электр схемасы	0-100
	Өнеркәсіптік жиіліктегі индукциялық арналы пештің эсн және бақылаудың принциптік электр схемасы
	Электр доғалы пештің электр схемасы
	Басқарылмайтын клапандары бар түзеткіш агрегаттың құрылымдық схемасы
	Электр эрозия станогын басқарудың электр схемасы.
	Электр сүзгісінің схемасы.
	Доғаның және қуат көзінің вольт-амперлік сипаттамалары
2  рейтинг	Желдеткіш қондырғының электр жетегінің автоматты басқару жүйесінің схемасы	0-100
	Компрессорлық қондырғының электр жетегінің автоматты басқару схемасы.
	Әуедегі электр арбасының принципиалды сұлбасы. Жер арбасының электр жетекті басқаруының принципиалды сұлбасы.
	Бірлесіп жұмыс істейтін екі конвейердің электр жетекті басқаруының принципиалды сұлбасы
	Көтерме кран механизмдерінің электр жетегін басқаруға арналған контроллердің принциптік схемасы
	Жүк лифтінің электр жетегін басқарудың принциптік электр схемасы
	Радиалды бұрғылау машинасының электр жетегін басқарудың электрлік схемасы
Қорытынды бақылау	емтихан	0-100

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Тапсырма түрі	90-100	70-89	50-69	0-49
	Өте жақсы	Жақсы	Қанағаттанарлық	Қанағаттанарлықсыз
Практикалық сабақтардағы жұмыс	талап етілетін практикалық жұмысты толық орындады; жауабын жаңа мысалдармен сүйемелдейді, білімді жаңа жағдайда қолдана біледі. Сұрақтарға жауап беру кезінде сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, негізгі ұғымдарға нақты анықтама беріп, түсіндіреді.	«5» бағасына қойылатын талаптарды орындады, бірақ 2-3 кемшіліктер жіберілді, оны білім алушы өз бетінше немесе мұғалімнің аздаған көмегі арқылы түзете алады; жауап білімді жаңа жағдайға қолданбай берілді	жұмысты толық орындамаған, бірақ дұрыс нәтижелер мен қорытындыларды алуға мүмкіндік беретін практикалық жұмыс көлемінің 50% кем емес; Жұмыс барысында қателіктер жіберілді. Сұрақтарға жауап беру кезінде студент сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, бірақ жауапта курс сұрақтарын меңгеруде бағдарламалық материалды одан әрі меңгеруге кедергі келтірмейтін кейбір мәселелер бар.	жұмысты толық аяқтамады немесе жұмыстың аяқталған бөлігінің көлемі дұрыс қорытынды жасауға мүмкіндік бермейді. Сұрақтарға жауап беру кезінде бағдарлама талаптарына сәйкес негізгі білім мен дағдыларды меңгермегендігін көрсетті.
Коллоквиумның әртүрлі түрлері (ауызша, жазбаша, аралас, экспресс, т.б.)	осы курстың теориялық білімі, терминологиясы және негізгі заңдылықтары игерілген; құбылыстар мен процестердің мәнін логикалық және жүйелі түрде түсіндіреді; мысалдар келтіреді, монологтық сөйлеуде еркін сөйлейді және нақтылау сұрақтарына тез жауап бере алады.	осы курстың теориялық білімі, терминологиясы және негізгі заңдылықтары игерілген; құбылыстар мен процестердің мәнін логикалық және жүйелі түрде түсіндіреді; мысалдар келтіреді, монологтық сөйлеуде еркін сөйлейді, бірақ сонымен бірге ол өз бетінше немесе мұғалімнің шамалы түзетуімен түзететін болмашы қателіктер жібереді.	Теориялық білімі таяз, дәлелді қорытынды жасау және мысалдар келтіру қабілеті жеткіліксіз, монологтық сөйлеуде, терминологияда, баяндау логикасы мен жүйелілігінің жеткіліксіздігін көрсетеді, мұғалімнің түзетуімен ғана түзетілетін қателіктер жібереді.	пәннің теориялық негіздерінен хабарсыздығын, құбылыстар мен процестерді талдау дағдыларының қалыптаспағанын көрсетеді, дәлелді қорытындылар жасауды және мысалдар келтіруді білмейді, мұғалімнің түзетуімен де түзете алмайтын қателіктер жібереді.
Бақылау сұрақтары бойынша сұхбат	осы курстың теориялық білімі, терминологиясы және негізгі заңдылықтары игерілген; құбылыстар мен процестердің мәнін логикалық және жүйелі түрде түсіндіреді; мысалдар келтіреді, монологтық сөйлеуде еркін сөйлейді және нақтылау сұрақтарына тез жауап бере алады.	осы курстың теориялық білімі, терминологиясы және негізгі заңдылықтары игерілген; құбылыстар мен процестердің мәнін логикалық және жүйелі түрде түсіндіреді; мысалдар келтіреді, монологтық сөйлеуде еркін сөйлейді, бірақ сонымен бірге ол өз бетінше немесе мұғалімнің шамалы түзетуімен түзететін болмашы қателіктер жібереді.	Теориялық білімі таяз, дәлелді қорытынды жасау және мысалдар келтіру қабілеті жеткіліксіз, монологтық сөйлеуде, терминологияда, баяндау логикасы мен жүйелілігінің жеткіліксіздігін көрсетеді, мұғалімнің түзетуімен ғана түзетілетін қателіктер жібереді.	пәннің теориялық негіздерінен хабарсыздығын, құбылыстар мен процестерді талдау дағдыларының қалыптаспағанын көрсетеді, дәлелді қорытындылар жасауды және мысалдар келтіруді білмейді, мұғалімнің түзетуімен де түзете алмайтын қателіктер жібереді.
Аралық бақылауға арналған тест түріндегі тапсырмалар	100-90% дұрыс жауаптар	89-70% дұрыс жауаптар	69-50% дұрыс жауаптар	49-0% дұрыс жауаптар

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

И= 0,6	Р1+Р2	+0,4Э
	2

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Әріптік жүйе бойынша бағалар	Балдардың сандық эквиваленті	Балдар (%-тік құрамы)	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар
A	4.0	95-100	Өте жақсы
A-	3.67	90-94
B+	3.33	85-89	Жақсы
B	3.0	80-84
B-	2.67	75-79
C+	2.33	70-74
C	2.0	65-69	Қанағаттанарлық
C-	1.67	60-64
D+	1.33	55-59
D	1.0	50-54
FX	0.5	25-49	Қанағаттанарлықсыз
F	0	0-24

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Электротехнологиялық қондырғылар туралы жалпы мәліметтер Электр термиялық қондырғыларды қыздыру әдісі бойынша жіктеу
• Индукциялық қыздыру электр қондырғылары
• Доғалы электр пештері
• Доғалық дәнекерлеу электр қондырғылары
• Электрохимиялық және электрофизикалық қондырғылар
• Электромеханикалық қондырғылар
• Электрокинетикалық қондырғылар
• Жалпы өнеркәсіптік қондырғылардың электр жабдықтары жалпы мәліметтер
• Компрессорлық қондырғылардың электр жабдығы (КУ)
• Көтергіш-көлік қондырғыларының электр жабдығы Көтергіш-көлік машиналары туралы жалпы мәліметтер
• Конвейерлердің электр жабдықтары, жалпы мәліметтер
• Көпір крандарының электр жабдықтары
• Лифттер, жалпы мәліметтер
• Металл өңдеу станоктарының электр жабдықтары
• Фрезерлік, тегістеу және агрегаттық станоктар

Негізгі әдебиет

• 1. Шеховцов В.П. Электрическое и электромеханическое оборудование: Учебник. -М.: ФОРУМ: ИНФРА –М. 2015, 407с 2 Миронов Ю.В. Электрооборудование и электроснабжение электротехнологических установок. Учебное пособие. Издательство: ИНФРА-М. 2019. 3 Киреева Э.А. Электроснабжение и электрооборудованине цехов промышленных предприятий. Изд-во Кнорус, 2018 4. Рождествина, А.А. Электроснабжение и электрооборудование цехов промышленных предприятий (для бакалавров) / А.А. Рождествина. - М.: КноРус, 2015. - 368 c. 5 Соколова Е.М. Электрическое и электромеханическое оборудование. Общепромышленные механизмы и бытовая техника : .-М.: «Академия», 2018

Қосымша әдебиеттер

• 1.Электротехнологические установки. Электродуговые печи: Учеб.пособие / Т. Ф. Малахова; М-во образования Рос. Федерации. Гос. Учреждение Кузбас. гос. техн. ун-т Кемерово, 2002. 2.Мукажанов В.Н.. Плазменно-дуговые технологические установки. Учебное пособие /Алматы: АИЭС, 2000. - 80с 3 Капунцов Ю.Д. Электрический привод промышленных и бытовых установок Учебное пособие. Изд-во МЭИ, 2011, 223с 4 Суворин А.В. Электротехнологические установки. Учебное пособие – Красноярск: Сиб.федер. универ. 2011, 376с 5 Щеклеина И.Л. Электротехнологические установки: Учебное пособие. Екактеринбург. Изд-во Рос.гос.проф. пед. ун-та, 2015 6 Анчарова, Т.В. Электроснабжение и электрооборудование.: Учебник / Т.В. Анчарова, М.А. Рашевская, Е.Д. Стебунова. - М.: Форум, 2015. - 48 c.