Қара және түсті металлургиясының шикізат ресурстарын өңдеудің қазіргі уақыттағы және болашақтағы технологиясы
Сипаттама: Пән қара және түсті металлургияда қолданылатын шикізат ресурстарын өңдеудің заманауи және инновациялық әдістерін зерделеуге бағытталған. Курс аясында кендік және техногендік шикізаттан металдар алу технологиялық үдерістері, тиімділікті арттыру, ресурс үнемдеу, экологиялық қауіпсіздік пен металлургия саласын тұрақты дамыту мәселелері қарастырылады. Айрықша назар байыту, гидрометаллургия, балқыту, тазарту және қайталама өңдеу бойынша жаңа технологияларға аударылады. Сонымен қатар, төмен көміртекті металлургия, баламалы тотықсыздандырғыштарды қолдану, электрометаллургия және қалдықтарды өңдеу сияқты перспективалық бағыттар зерттеледі.
Кредиттер саны: 5
Пререквизиты:
- Металлургиялық үрдістердің технологиясы
Пәннің еңбек сыйымдылығы:
| Жұмыс түрлері | сағат |
|---|---|
| Дәрістер | 15 |
| Практикалық жұмыстар | 30 |
| Зертханалық жұмыстар | |
| СӨЖО | 30 |
| СӨЖ | 75 |
| Қорытынды бақылау нысаны | емтихан |
| Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны | Емтихан |
Компонент: ЖОО компоненті
Цикл: Кәсіптік пәндер
Мақсат
- Магистранттарда қара және түсті металлургиядағы шикізат ресурстарын қайта өңдеудің заманауи және болашақ технологиялары туралы кешенді білім қалыптастыру, технологиялық үдерістерді сыни тұрғыдан талдау және олардың тиімділігін бағалау дағдыларын дамыту.
- Магистранттарды металлургия саласында кендік және техногендік шикізатты қайта өңдеу технологиялық үдерістерін әзірлеу мен жетілдіру, сондай-ақ инновациялық, энергия үнемдейтін және экологиялық қауіпсіз шешімдерді енгізу бағытындағы ғылыми-зерттеу және жобалық қызметке дайындау.
Міндет
- Қара және түсті металлургияда қолданылатын кендік және техногендік шикізатты қайта өңдеудің заманауи технологияларын зерделеу.
- Байыту, гидрометаллургия, пирометаллургия, тазарту және екіншілік өңдеу үдерістерін энергия тиімділігі, экологиялық қауіпсіздігі және экономикалық тиімділігі тұрғысынан талдау.
- Металлургиядағы инновациялық және болашағы бар технологиялармен, оның ішінде төмен көміртекті, қалдықсыз және сандық шешімдермен танысу.
- Минералдық және техногендік шикізатты қайта өңдеудің оңтайлы технологиялық сызбаларын салыстырмалы талдау және таңдау дағдыларын қалыптастыру.
Оқыту нәтижесі: білу және түсіну
- ара және түсті металлургиядағы шикізат ресурстарын қайта өңдеудің заманауи және болашағы бар технологияларының теориялық негіздері мен практикалық қырларын терең түсініп, берік білім қалыптастыру.
Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану
- Қара және түсті металлургиядағы шикізат ресурстарын қайта өңдеудің заманауи және болашағы бар технологиялары туралы алынған білім мен терең түсініктерді технологиялық үдерістерді талдау, бағалау және оңтайландыру үшін, сондай-ақ кәсіби қызметте инновациялық және тиімді шешімдерді әзірлеу мақсатында қолдана білу қабілеті.
Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру
- Қара және түсті металлургиядағы шикізат ресурстарын қайта өңдеудің заманауи және болашағы бар технологиялары туралы білім мен түсініктерге сүйене отырып, негізделген пайымдаулар мен сыни ойлауды қалыптастырып, кәсіби қызмет пен ғылыми-зерттеу жұмыстарында тиімді шешімдер қабылдауға мүмкіндік беру.
Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер
- Қара және түсті металлургиядағы шикізат ресурстарын қайта өңдеудің заманауи және болашағы бар технологиялары саласында білім мен идеяларды тиімді түрде жеткізу және кәсіби қарым-қатынас орнату үшін қажетті коммуникативтік дағдыларды дамыту, соның ішінде есептер дайындау, презентациялар жасау және пікірталастарға қатысу.
Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі
- Магистранттарда өзіндік және тиімді оқудың тұрақты дағдыларын қалыптастыру, оған оқу мақсаттарын өз бетімен қою, оқу үдерісін жоспарлау және ұйымдастыру, алынған ақпаратты сыни тұрғыдан талдап, қолдану қабілеті кіреді. Қара және түсті металлургиядағы шикізат ресурстарын қайта өңдеудің заманауи және болашағы бар технологиялары саласында білімді үздіксіз жаңартып, кеңейту қабілеті, бұл кәсіби өсуге және саладағы тез өзгерістерге бейімделуге септігін тигізеді.
Оқыту әдістері
Интерактивті оқыту технологиялары;
Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар (АКТ);
Жобалық және зерттеу әдістері.
Білім алушының білімін бағалау
Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.
| Кезең | Тапсырма түрі | Өлшем |
|---|---|---|
| 1 рейтинг | Аналитикалық шолу | 0-100 |
| Реферат | ||
| Презентация | ||
| 2 рейтинг | Талқылау | 0-100 |
| Реферат | ||
| Презентация | ||
| Қорытынды бақылау | емтихан | 0-100 |
Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты
| Тапсырма түрі | 90-100 | 70-89 | 50-69 | 0-49 |
|---|---|---|---|---|
| Өте жақсы | Жақсы | Қанағаттанарлық | Қанағаттанарлықсыз | |
| Бақылау мәселелері бойынша сұхбаттасу | Жүйелік теориялық білімді көрсетеді, терминологияны біледі, құбылыстар мен процестердің мәнін логикалық және дәйекті түрде түсіндіреді, дәлелді тұжырымдар мен жалпылаулар жасайды, мысалдар келтіреді, монологиялық сөйлеуді еркін меңгергендігін және нақтылау сұрақтарына тез жауап беру қабілетін көрсетеді. | Магистрант күшті теориялық білімді көрсетеді, терминологияны біледі, логикалық және дәйекті түрде мәнін, құбылыстары мен процестерін түсіндіреді, дәлелді тұжырымдар мен жалпылаулар жасайды, мысалдар келтіреді, монологиялық сөйлеуді еркін меңгергендігін көрсетеді, бірақ сонымен бірге мұғалімнің өз бетінше немесе шамалы түзетуімен түзететін маңызды емес қателіктер жетеді. | Төмен теориялық білімді көрсетеді, құбылыстар мен процестерді талдаудың нашар қалыптасқан дағдыларын, дәлелді қорытынды жасай алмайтындығын және мысалдар келтіре алмайтындығын көрсетеді, монологиялық сөйлеуді, терминологияны, логиканы және презентация дәйектілігін жете білмейді, мұғалім түзеткен кезде ғана түзете алатын қателіктер жетеді. | негіздерін білмегендігін, құбылыстар мен процестерді талдаудың қалыптаспаған дағдыларын көрсетеді, дәлелді қорытынды жасай алмайды және мысалдар келтіре алмайды, монологиялық сөйлеуді нашар меңгергендігін көрсетеді, терминологияны білмейді, презентацияның қисындылығы мен дәйектілігінің жоқтығын көрсетеді, тіпті мұғалім алмайтын қателіктер жібереді, сабаққа жауап беруден бас тартады. |
| Практикалық (семинарлық) сабақтарда жұмыс істеу | Қажетті әрекеттер тізбегін сақтай отырып, практикалық жұмысты толық көлемде орындады; жауапта барлық жазбаларды, кестелерді, суреттерді, сызбаларды, графиктерді, есептеулерді дұрыс және ұқыпты орындайды; қателерді талдауды дұрыс орындайды. Сұрақтарға жауап беру кезінде ол сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, негізгі ұғымдарды дәл анықтайды және түсіндіреді; жауапты жаңа мысалдармен сүйемелдейді, білімді жаңа жағдайда қолдана алады; зерттелген және бұрын зерттелген материал, сондай ақ басқа пәндерді оқу кезінде алынған материал арасында байланыс орната алады. | "5" бағасына қойылатын талаптарды орындады, бірақ 2 3 кемшіліктер жіберілді. Білім алушының сұрақтарға жауабы 5-ке жауапқа қойылатын негізгі талаптарды қанағаттандырады, бірақ жаңа жағдайда білімді қолданбай, бұрын зерттелген материалмен және басқа пәндерді оқу кезінде игерілген материалмен байланысты пайдаланбай беріледі; бір қателік немесе екіден көп емес кемшілік жіберілді, білім алушы оларды дербес немесе оқытушының аздаған көмегі арқылы түзете алады. | Жұмысты толық орындамады немесе жұмыстың орындалған бөлігінің көлемі дұрыс қорытынды жасауға мүмкіндік бермейді. Сұрақтарға жауап беру кезінде Бағдарламаның талаптарына сәйкес негізгі білім мен дағдыларды меңгермегендігін көрсетеді; 3 бағалау үшін қажет болғаннан көп қателіктер мен кемшіліктер жіберілді немесе қойылған сұрақтардың ешқайсысына жауап бере алмайды.50% - ы, бұл дұрыс нәтижелер мен қорытындылар алуға мүмкіндік береді; жұмыс барысында қателіктер жіберілді. Сұрақтарға жауап беру кезінде білім алушы сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, бірақ жауапта бағдарламалық материалды одан әрі игеруге кедергікелтірмейтін курс сұрақтарын игеруде жекелеген проблемалар бар; бір өрескел қателік пен екі кемшіліктен артық емес жіберілді. | Жұмысты толық орындамады немесе жұмыстың орындалған бөлігінің көлемі дұрыс қорытынды жасауға мүмкіндік бермейді. Сұрақтарға жауап беру кезінде Бағдарламаның талаптарына сәйкес негізгі білім мен дағдыларды меңгермегендігін көрсетеді; 3 бағалау үшін қажет болғаннан көп қателіктер мен кемшіліктер жіберілді немесе қойылған сұрақтардың ешқайсысына жауап бере алмайды. |
Бағалау нысаны
Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:
- Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
- Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.
Қорытынды бағаны есептеу формуласы:
| И= 0,6 | Р1+Р2 | +0,4Э |
| 2 |
мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;
Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.
Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:
Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:
| Әріптік жүйе бойынша бағалар | Балдардың сандық эквиваленті | Балдар (%-тік құрамы) | Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар |
|---|---|---|---|
| A | 4.0 | 95-100 | Өте жақсы |
| A- | 3.67 | 90-94 | |
| B+ | 3.33 | 85-89 | Жақсы |
| B | 3.0 | 80-84 | |
| B- | 2.67 | 75-79 | |
| C+ | 2.33 | 70-74 | |
| C | 2.0 | 65-69 | Қанағаттанарлық |
| C- | 1.67 | 60-64 | |
| D+ | 1.33 | 55-59 | |
| D | 1.0 | 50-54 | |
| FX | 0.5 | 25-49 | Қанағаттанарлықсыз |
| F | 0 | 0-24 |
Дәріс сабақтарының тақырыптары
- Металлургия кешенінің елдер экономикасындағы рөлі
- Түсті металлургияның дамуы және түсті металдар нарығы
- Кендік шикізатты қайта өңдеудің заманауи технологиялары
- Сирек, сирек жер және радиоактивті металдардың кендері мен шашыранды кендерін байытудың технологиялық сұлбалары мен режимдері
- Алтын құрамдас кендер мен шашыранды кендерді байытудың технологиялық сұлбалары мен режимдері
- Қара металл кендерін байытудың технологиялық сұлбалары мен режимдері
- Металлургиялық шикізаттың сапасын талдаудың заманауи әдістері
- Күрделі кондицияға сай емес шикізатты қайта өңдеуде заманауи гидрометаллургиялық және біріктірілген технологияларды қолданудың болашағы
- Қара металлургия кәсіпорындарындағы энергетикалық тиімділік және парниктік газдар шығарындылары
- Қара және түсті металдар негізінде жаңа материалдарды әзірлеу
- Қара және түсті металлургияны дамытудағы инновациялық шешімдер мен даму үрдістері
- Металлургиядағы экологиялық мониторинг және бақылау
- Технологиялық үдерістерді модельдеудің әдістері
Негізгі әдебиет
- Саркенов, Б. Б. Современные и перспективные технологии переработки сырьевых ресурсов черной и цветной металлургии : учебник / Б. Б. Саркенов, Ж. Б. Смагулова ; Кафедра НТМ. - Караганда : КарГТУ, 2014. - Б. ц. : http://elib.kstu.kz/fulltext/!Elektronnie books/2014/MMiN/Chernaya i tsvetnaya metallurgiya/INDEX.HTM. - [Б. м. : б. и.]
- Кожахметов С.М. Новые эффективные процессы в пирометаллургии меди, никеля и золота: Избранные труды. – Алматы, 2015. – 406 с.
- Минерально-сырьевая база цветной металлургии : учебное пособие / О. Б. Колмачихина, С. Э. Полыгалов, В. Г. Лобанов, О. Ю. Маковская ; под общ. ред. канд. техн. наук, доц. О. Б. Колмачихиной ; М‑во нау ки и высшего образования РФ. — Екатеринбург : Изд‑во Урал. ун‑та, 2022. — 90 с.
- Металлургия цветных металлов: / Колобов Г.А., Бредихин В.Н., Маняк Н.А., Шевелев А.И. ДонНТУ – Д.: Издательский дом«Кальмиус», 2007. – 448 с.
- Скляр В. О. Инновационные и ресурсосберегающие техноло-гии в металлургии. Учебное пособие. – Донецк.: ДонНТУ, 2014. – 224 с.
- Мартынов Н.Н., Мартынова Н.А., Черноусов П.И., Пыриков А.Н. Актуальные аспекты экологически чистого производства и рециклинга металлов – М.: «Роликс», 2014. – 256 с.
- Абрамов А.А. Переработка, обогащение и комплексное использование твердых полезных нскопаемых: Учебник для вузов. В 3 т.-М.: Издательство Московского государственного горного университета, 2004. -Т. II. Технология обогащения полезных ископаемых. -510 с.
- Vignes A. Extractive Metallurgy 3: Processing Operations and Routes: ISTE Ltd, John Wiley & Sons, Inc., 2011. 352 p.
Қосымша әдебиеттер
- Рогожников Д.А., Каримов К.А., Дизер О.А. и др. Комплексная переработка полиметаллических сульфидных промпродуктов предприятий цветной металлургии - Екатеринбург: Уральский федеральный университет им. первого Президента России Б.Н. Ельцина (УрФУ), 2022. - 142 с.
- Lakshmanan V.I., Roy R., Ramachandran V. Innovative Process Development in Metallurgical Industry. Concept to commission: Handbook. Springer International Publishing Switzerland, 2016. 440 pp.
- Носова Е.А. Современные проблемы металлургии и материаловедения: Учебное пособие. - Самара: Изд-во Самар. гос. аэрокосм. ун-та, 2012. - 48 с.
