Сапа менеджменті

Сипаттама: Сапа менеджменті саласындағы негізгі түсініктер мен негізгі процестерді зерттеу сапа менеджментінің теориялық аспектілерімен танысуды және отандық кәсіпорындар мен ұйымдардың қызметінде оларды практикалық қолдануды қамтиды.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Экономикалық теория

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Жұмыс түрлері	сағат
Дәрістер	15
Практикалық жұмыстар	30
Зертханалық жұмыстар
СӨЖО	30
СӨЖ	75
Қорытынды бақылау нысаны	емтихан
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны	Қорытынды бақылау емтихан жазбаша

Компонент: Таңдау бойынша компонент

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• «Сапа менеджменті» пәнінің мақсаты – студенттерге сапаны басқарудың теориялық негіздері мен практикалық әдістерін меңгерту, ұйым қызметінің тиімділігін арттырудағы сапа менеджментінің рөлін түсіндіру және халықаралық стандарттар талаптарына сай сапа жүйесін құру, енгізу және жетілдіру дағдыларын қалыптастыру. Пәннің мазмұны сапа менеджментінің негізгі қағидаттарына, сапа менеджменті жүйелерін (СМЖ) жобалау мен сертификаттауға, үздіксіз жақсарту (Kaizen, PDCA), тәуекелге негізделген ойлау, тұтынушыға бағдарлану және ұйым мәдениетіндегі сапа философиясын енгізу принциптеріне негізделеді. Оқыту нәтижесінде студенттер сапа менеджменті жүйесін талдай алады, ISO 9001 және өзге де халықаралық стандарттардың талаптарын қолдана алады, ұйымның сапа саясатын әзірлеу мен ішкі аудит жүргізу қабілеттерін дамытады.

Міндет

• - өнімнің тұтынушылық қасиеттерін сипаттайтын негізгі түсініктерін анықтау; - өнім мен үрдістердің сапа көрсеткіштерін қарау; - өнімнің (қызметтің) сапасын басқару жүйесін зерттеу; - кәсіпорындарда сапаның қызметіне және дамуына әсер ететін факторларды зерттеу; - МС ISO 9000 бойынша сапа менеджменті жүйесін енгізу; - сапаны басқарудың стратегиялық әдістері; - өнімнің сапасын бақылау түрлері мен ерекшеліктерін зерттеу; - өнімді стандарттау және сертификаттау үрдістерін сараптау.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Жаратылыстану ғылымдары облыстық базалық білімдерін меңгіру (әлеуметтік, гуманитарлық, экономикалық) тәртібі, мәдени ойлау және ой-өрісіті кеңейту үшін жеке жоғарғы білімді қалыптастыру
• Қоғамда болып жатқан, басқа үрдістермен олардың байланысын, заманауи әлемде экономикалық үрдісттердің коп түрлілігін түсінеді

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Қазақстан экономиканың заманауи басқарма талабына сәйкес, тәжірбиелік дағдылары мен теориялық білімін меңгеру
• Халықаралық стандарттың сапасы мен мемлекеттік облыстағы білімін меңгерген

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Бизнес-үрдісінің басқару үшін ақпаратты қолдану мен сапалы әдістемелік талдау үшін және сандықты қолдану қабілеті
• Басқарушылық теңестіру дайындау мақсатында компанияның өзара байланыс стратегиясының атқарымдарының талдауын меңгерген

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Басқару тиімділігін шығару нұсқасын негіздеу және жетілдіру; басқару қызметі саласы төңірегінде экономикалық арнайы әдістердің ақпараттарын талдау және негізін қолдану
• Кәсіпкерлік қызметін жүзеге асыру жағдайында әлеуметтік және экономикалық бағалауын меңгерген

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Кәсіби қызмете осы білімдеріне суйене алу мен қоғам және ойлау, табиғи даму заңын түсінеді және біледі
• Қызмет көрсетудегі стандарттарға сай мәселені шешуде кәсіби аргументтелген қабілеттерді меңгереді

Оқыту әдістері

Оқу сабақтарын өткізу кезінде мынадай білім беру технологияларын пайдалану көзделеді: - интерактивті дәріс (оқытудың мынадай белсенді нысандарын қолдану: жетекші (басқарылатын) пікірсайыс немесе әңгіме; модерация; слайдтарды немесе оқу фильмдерін көрсету; миға шабуыл жасау; уәждемелік сөз сөйлеу); - нарықта әртүрлі жағдайлардың даму сценарийлерін құру; - оқу міндеттерін шешу.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Кезең	Тапсырма түрі	Өлшем
1  рейтинг	Есеп шешу	0-100
	Есеп шешу
	Есеп шешу
	Есеп шешу
	Есеп шешу
	Есеп шешу
	Есеп шешу
	Тест
2  рейтинг	Есеп шешу	0-100
	Есеп шешу
	Есеп шешу
	Есеп шешу
	Есеп шешу
	Есеп шешу
	Тест орындау
Қорытынды бақылау	емтихан	0-100

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Тапсырма түрі	90-100	70-89	50-69	0-49
	Өте жақсы	Жақсы	Қанағаттанарлық	Қанағаттанарлықсыз
Тапсырманың түріне байланысты әр түрлі жұмыс түрлері 15-тен 30 балға дейін бағаланады. Бұл ретте, балл санына қарамастан, оларды қою кезінде бағалауда мынадай критерийлерге сәйкес 100% шкала пайдаланылады	90-100% - дық баға жұмыстардың жоғары деңгейде орындалуы кезінде, яғни толық (егжей-тегжейлі түсіндірмелермен және есептеулер мәдениетімен), түпнұсқа және дұрыс жауаптар және жұмыстың жоғары сапалы ресімделуі болған кезде, сондай-ақ курстың мазмұны бойынша сұрақтарға толық, дұрыс жауап берілген кезде қойылады	70-80-89% баға курстың мазмұны бойынша сұрақтарға дұрыс жауаптар болған кезде, бақылау жұмыстарын сауатты орындаған кезде, бірақ жоғарыда аталған белгілердің кез келгені болмаған кезде қойылады, мысалы: егжей-тегжейлі есептеулер немесе түсініктемелер, сапалы ресімдеу	0-69% баға курстың мазмұны бойынша сұрақтарға жауаптарда жекелеген дәлсіздіктер болған кезде және бақылау жұмыстарын орындау кезінде немесе қағидаттық емес сипаттағы өз бетінше жұмысқа ескертулер болған кезде қойылады (тізімдемелер, арифметикалық сипаттағы кездейсоқ қателер, грамматикалық қателер); * 50-59% - дағы баға жауаптарда және бақылау жұмыстарында дәлсіздіктер болған жағдайларда қойылады және тақырыптық материалдарға қосымша жүгінуді талап ететін мәселелерді түсінбейтіндігін көрсететін қателер	40-49% - дағы баға бақыланатын тақырып бойынша елеулі қателіктер мен білімдегі олқылықтар болған кезде қойылады Пәннің теориялық негіздерін білмегендігін, құбылыстар мен процестерді талдаудың қалыптаспаған дағдыларын көрсетеді, дәлелді қорытынды жасай алмайды және мысалдар келтіре алмайды, монологиялық сөйлеуді нашар меңгергендігін көрсетеді, терминологияны білмейді, презентацияның қисындылығы мен дәйектілігінің жоқтығын көрсетеді

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

И= 0,6	Р1+Р2	+0,4Э
	2

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Әріптік жүйе бойынша бағалар	Балдардың сандық эквиваленті	Балдар (%-тік құрамы)	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар
A	4.0	95-100	Өте жақсы
A-	3.67	90-94
B+	3.33	85-89	Жақсы
B	3.0	80-84
B-	2.67	75-79
C+	2.33	70-74
C	2.0	65-69	Қанағаттанарлық
C-	1.67	60-64
D+	1.33	55-59
D	1.0	50-54
FX	0.5	25-49	Қанағаттанарлықсыз
F	0	0-24

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Тақырып 1
• Тақырып 2
• Тақырып 3
• Тақырып 4
• Тақырып 5
• Тақырып 6
• Тақырып 7
• Тақырып 8
• Тақырып 9
• Тақырып 10
• Тақырып 11
• Тақырып 12
• Тақырып 13
• Тақырып 14
• Тақырып 15

Негізгі әдебиет

• 1. Закон Республики Казахстан «О стандартизации» от 05.10.2018 г. №183-VI. 2.Закон Республики Казахстан "О техническом регулировании" от 09.11.2004 г. №603-II. 3. Закон Республики Казахстан «Об обеспечении единства измерений» от 07.06.2000 г.№53-II. 4. Закон Республики Казахстан «О защите прав потребителей» от 04.05.2010 г. №274-4. 5. СТ РК ИСО 9000-2007 «Системы менеджмента качества. Основные положения и словарь». 6. СТ РК ИСО 9001-2016 «Системы менеджмента качества. Требования». 7. СТ РК ИСО 19011-2011 «Рекомендации по аудиту систем менеджмента».

Қосымша әдебиеттер

• 1 Адлер Ю. П. Новое направление в статистическом контроле качества – методы Тагучи. – М.: Знание, 2016. 2 Алексеев, В. Корректирующие и предупреждающие действия /В.Алексеев //Методы менеджмента качества. – 2005. – № 8. – С.40-43. 3 Анфилатов В.С. Системный анализ в управлении: Учебное пособие. – М.: Финансы и статистика, 2012. – 368 с. 4 Аристов О. В. Управление качеством: Учебное пособие для вузов. – М.: ИНФРА-М, 2016. – 240 с. 5 Аудит по ИСО 9001– 2000 – вклад в бизнес /Ежеквартальное приложение к журналу «Стандарты и качество» ИСО 9000/14000. – 2005. – № 3. – С.21–24. 6 Аудит: Учебное пособие /под ред. С. М. Бычковой. – 1999. – С.20-22. 7 Аудиторская проверка аудитора /ИСО 9000/14000. – 2005. – № 3. –С.18-20. 8 Бабанский А. В. Системы непрерывного улучшения продуктов и процессов. – Мн.: ИП «Экоперспектива», 1999. – 237 с. 9 Басовский Л. Е., Протасьев В. Б. Управление качеством: Учебник. – М.: ИНФРА-М, 2006. – 212с. 10 Басовский Л.Е., Протасьев В.Б. Управление качеством: Учебник. –ИНФРАМ, 2001. – 212 с. 11 Бейсова Р. С. Аудит качества: Учебное пособие. – Ульяновск: УлГТУ, 2013. – 66 с. 12 Береговая И.Б. Управление качеством: практикум. – Оренбург: ОГИМ, 2014. – 94 с. 13 Богатин Ю. В. Экономическая оценка качества и эффективности работы предприятия – М.: Изд-во стандартов, 2011. – 216 с. 14 Всеобщее управление качеством: Учебник для вузов /О.П. Глудкин и др. : Под. ред. О. П. Глудкина . – М.: Горячая линия – Телеком, 2011. – 600 с. 15 Волчков С. А., Балахонова И. В. Инструменты совершенствования деятельности предприятия //Методы менеджмента качества. – 2002. – №3. – С.11-14. 16 Герасимов Б. И. Управление качеством: Учебное пособие /Б. И. Герасимов, Н. В. Злобина, С. П. Спиридонов. – М.: КНОРУС, 2005. – 272 с. 17 Гончаров, Э. Особенности российской национальной сертификации /Э. Гончаров //Стандарты и качество. – 2004. – № 11. – С.26–29. 18 Гличев А. В. Основы управления качеством продукции. – М.: РИА «Стандарты и качество», 2001. – 424 с. 19 Ефимов В. В. Процессы и процессно-ориентированный подход: Учебное пособие. – Ульяновск: УлГТУ, 2005. – 84 с. 20 Ефимов В. В. Улучшение качества проектов и процессов: Учебное пособие. – Ульяновск: УлГТУ, 2004. – 185 с. 21 Ефимов В.В. Управление качеством: Учебное пособие. – Ульяновск: УлГТУ, 2015. – 141 с. 22 Ефимов В. В. Спираль качества/ В. В. Ефимов, В. М. Князев. – Ульяновск: УлГТУ, 2014. – 232 с. 23 Ефимов В. В. Экономика качества: Учебное пособие / В. В. Ефимов. Ульяновск: УлГТУ, 2017. – 123 с. 24 Завьялов П.С. Маркетинг в схемах, рисунках, таблицах. – ИД «ИНФРА-М», 2017. 25 Каланова Ш.М., Бишимбаев В.К. Тотальный менеджмент качества в высшем образовании. Учбное пособие – практикоориентированная монография. – Астана: Издательство «Фолиант», 2006. – 476 с. 26 Калиновская Т. Н. и др. Качество продукции: Экономический словарь /под. ред. Т. Н. Калиновской. – М.: Экономика, 1990. – 96 с. 27 Качалов В. А. Некоторые итоги первых аудитов по стандарту ИСО 9001–2000. / В. А. Качалов // Методы менеджмента качества. – 2003. – № 11. – С. 48–54. 28 Котлер Ф. Маркетинг. - М.: Инфра-М, 2006. – 605 с. 29 Коханенко И. К., Пищик В. И. Методы Тагути: приложения для экономических систем //Методы менеджмента качества. – 2002. – №11. – С.4-6. 30 Крылова Г. Д. Зарубежный опыт управления качеством. – М.: Издательство стандартов, 1992. – 140 с. 31 Лебедев О.Т. Основы менеджмента: Учебное пособие. – СПб.: Изд-во СПбГТУ, 2016– 366 с. 32 Литвинова А.В. Управление качеством продукции: Учебное пособие. – Волгоград: Издательство Волгоградского государственного университета, 2015. – 100 с. 33 Мазур И.И., Шапиро В.Д. Управление качеством. Учебное пособие 9-е издание – М.: Высшая школа менеджмента, Изд-во «Омега-Л», 2018. 34 Майкл Х. Мескон, Майкл Альберт, Франклин Хедоури Основы менеджмента. 6-е издание – М-СПб-Киев.: «Вильямс», 2016. 35 Медведев А. М. Международная стандартизация: Учебное пособие. – М.: Издательство стандартов, 2018. 36 Мельн