Үймереттер мен ғимараттардың сейсмикаға төзімділігі

Сипаттама: Сейсмикаға төзімді құрылыс негіздері, сейсмикалық жүктеме параметрлері, есептеу әдістерінің даму тарихы. Сейсмикалық жүктемелерді анықтаудың нормативтік, сондай-ақ сандық тәсілі. Сейсмикалық қорғау және сейсмоқшаулау туралы негізгі мәліметтер. Сейсмикалық жүктеменің ықтимал әсерін ескермей салынған қолданыстағы ғимараттар мен құрылыстарды күшейтудің өзекті мәселелері.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Құрылыс конструкциялары

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Жұмыс түрлері	сағат
Дәрістер	30
Практикалық жұмыстар	15
Зертханалық жұмыстар
СӨЖО	30
СӨЖ	75
Қорытынды бақылау нысаны	емтихан
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны	Жазбаша емтихан

Компонент: Таңдау бойынша компонент

Цикл: Кәсіптік пәндер

Мақсат

• Инженерлік сейсмология тұрғысынан аумақтардың сейсмикалық қауіптілігіне баға беру, сеймикалық қауіпсіз ғимараттар мен үймереттердің көлемді-жоспарлау және конструктивті шешімдерін таңдау.

Міндет

• Табиғи және инженерлік-геологиялық факторларды, ғимараттың және үймереттің динамикалық сипатын және оның оған әсер етуін, сейсмоқауіпсіздікті қамтамасыз ететін инженерлік шешімдердің таңдауын зерттеу

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Сеймикалық қауіпсіз ғимараттар мен үймереттердің көлемді-жоспарлау және конструктивті шешімдерін іздеу үшін инженерлік сейсмология принциптері мен сейсмикалық әсерлердің ерекшеліктерін пайдалану білу.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Қиратқыш жерсілкінісі кезінде құрылыс обьектілерінің сейсмоқорғау тәсілдерін таңдай білу.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Қиратқыш жерсілкінісінен кейінгі қайта қалпына келтіру шығындарымен салыстырғандағы ғимараттардың сейсмокүшейту жүйелерін жобалаудың технико-экономикалық тиімділіктерін көрсете білу.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Жер сілкінісі қарқындылығын бағалау және Қазақстан Республикасындағы сейсмоқауіпті аудандардағы ғимараттар мен үймереттерді жобалау бойынша нормативті-техникалық құжаттарды пайдалана білу.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Ғимараттарды сейсмикалық қорғаудың жаңа әдістерін енгізу, жеңіл құрылыс конструкцияларын пайдалану, сеймикалық қауіпсіздікті қамтамасых ететін инновациялық қорғауға қабілетті конструктивті шешімдерді даярлау қабілеті.

Оқыту әдістері

Сабақ беру үшін дәстүрлі технологиялар қарастырылған: аудиториялық сабақтар және студенттердің өзіндік жұмысы. Дәріс курсы мультимедиялық түрде ұсынылған. Дәрістік материалды баяндау кезінде дәрістің басында және соңында уәждемелік сөйлеу қолданылады. Дәріс-презентациялар мен практикалық сабақтарда мәтіндік, аудио және бейнеақпараттар, графиктер, кестелер және т. б. қолданылады.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Кезең	Тапсырма түрі	Өлшем
1  рейтинг	Testing on the theoretical course	0-100
	№3 практикалық тапсырманы орындау
	№4-5 практикалық тапсырмаларды орындау
2  рейтинг	Testing on the theoretical course	0-100
	№6 практикалық тапсырманы орындау
	Қоғамдық қорғау
Қорытынды бақылау	емтихан	0-100

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Тапсырма түрі	90-100	70-89	50-69	0-49
	Өте жақсы	Жақсы	Қанағаттанарлық	Қанағаттанарлықсыз

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

И= 0,6	Р1+Р2	+0,4Э
	2

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Әріптік жүйе бойынша бағалар	Балдардың сандық эквиваленті	Балдар (%-тік құрамы)	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар
A	4.0	95-100	Өте жақсы
A-	3.67	90-94
B+	3.33	85-89	Жақсы
B	3.0	80-84
B-	2.67	75-79
C+	2.33	70-74
C	2.0	65-69	Қанағаттанарлық
C-	1.67	60-64
D+	1.33	55-59
D	1.0	50-54
FX	0.5	25-49	Қанағаттанарлықсыз
F	0	0-24

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Жер сілкінісінің жалпы сипаттамасы және олардың салдарын бағалау
• Жер сілкінісінің қарқындылығын бағалау
• Жер сілкіністерін болжау
• Жер сілкінісі кезіндегі зақымдану сипаты
• Ғимараттар мен құрылыстарды сейсмикалық жүктемелерге есептеу
• Құрылыс материалдары мен конструкцияларының динамикалық сипаттамалары
• Көлемдік-жоспарлау және қала құрылысы шешімдеріне сейсмикалық төзімді құрылыстың талаптары
• Ғимараттар мен құрылыстардың конструктивтік шешімдеріне қойылатын негізгі талаптар
• Сейсмикалық қорғаудың арнайы жүйелері бар ғимараттар
• Жер сілкіністерімен зақымданған ғимараттарды қалпына келтіру
• Сейсмикалық қауіпті аудандардағы қолданыстағы құрылыс ғимараттарын паспорттау

Негізгі әдебиет

• ҚР ҚН 2.03-28-2004. Жер сілкінісінің қарқындылығын бағалауға арналған Шкала MSK-64(K)/ инд.Мин. ТКШ және ТКШ істері және ҚР Сауда комитеті,-Алматы, 2004. - 16 б.
• Махиев Б.Е., Хапин а. в. сейсмикалық жүктемелерден күш-жігерді анықтау: МУ практикалық сабақтарға. - Өскемен: ШҚМТУ, 2015. - 48 б.
• ҚР БК ЕN 1998-1: 2004/2012. Жер сілкінісіне төзімді құрылымдарды жобалау. 1 бөлім. Ғимараттарға арналған жалпы ережелер, сейсмикалық әсерлер және ережелер. Б. және ТКШ істері жөніндегі Комитет Мин-ва нац. ҚР экономикасы. - Астана 2016. – 224 с
• ҚР БК ЕN 1998-3: 2005/2012. Жер сілкінісіне төзімді құрылымдарды жобалау. 3 бөлім. Ғимараттарды бағалау және қайта құру. Б. және ТКШ істері жөніндегі Комитет Мин-ва нац. ҚР экономикасы. - Астана, 2016. - 85 Б.
• ҚР БК 2.03-30-2017 сейсмикалық аудандарда құрылыс. Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері комитеті. - Астана 2018

Қосымша әдебиеттер

• Мартемьянов А.И. Проектирование и строительство зданий и сооружений в сейсмических районах: Учеб. пособие для вузов.- М.: Стройиздат, 2005 – 255 с.
• Жунусов Т.Ж. Основы сейсмостойкости сооружений.- Алма-Ата: Рауан, 2010 – 270 с.
• Производство и контроль качества строительных работ. Учебно-методическое пособие. – Алматы, 2010