Металлургия өндірісінің технологиясы

Сипаттама: Пән қара және түсті металдарды өндіру технологиясы бойынша жалпы курстарды қамтиды. Шикізат дайындаудың теориялық және технологиялық заңдылықтары, қалпына келтіру-балқыту және тотығу-балқыту процестері: Домна, болат балқыту, ферроқорытпа. Әр түрлі металлургиялық өнімдердің физика-химиялық сипаттамалары келтірілген: шлактар, балқымалар, штейндер, оксидтер және т.б., сондай-ақ металлургиялық зауыттар жабдықтарының негізгі түрлерінің сипаттамалары.

Кредиттер саны: 5

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Жұмыс түрлері	сағат
Дәрістер	15
Практикалық жұмыстар	30
Зертханалық жұмыстар
СӨЖО	30
СӨЖ	75
Қорытынды бақылау нысаны	емтихан
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны	жазбаша

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Кәсіптік пәндер

Мақсат

• Пәннің мақсаты - түсті металдарды өндіру технологиясын білу және теориялық және практикалық есептерді шешу, металлургиялық процестерді талдау және жоспарлау дағдыларын меңгеру.

Міндет

• Пәннің мақсаты металлургиялық үдерістерді зерделеу және алынған білімдерге негізделген, металдарды және олардың қосылыстарының физикалық-химиялық қасиеттеріне сүйене отырып, өңдеуге кіретін шикізат құрамына негізделген, түсті металдарды өндіруге арналған ағын схемаларын құра білу. Зерттелетін жүйеде ұсынылатын процестердің пайда болуының термодинамикалық мүмкіндігін бағалау және процестерді жүргізу үшін оңтайлы параметрлерін таңдау.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Пәнді зерделеу нәтижесі - қара және түсті металдар өндірісінің негізгі теориялық және технологиялық ережелері, металдарды және олардың қосылыстарының физикалық-химиялық қасиеттеріне негізделген қайта өңдеуге кіретін шикізат құрамына негізделген өндірістің технологиялық схемаларын құрастыру мүмкіндігі. Процестің заряды, материал және жылу баланстарын есептеу, технологиялық үдерістерді қарқындату және балқуды бақылау, зерттелетін жүйеде күтілетін процестердің термодинамикалық мүмкіндігін бағалау және процестердің оңтайлы параметрлерін таңдау. Білім: Студенттер білуі керек: - қара және түсті металдарды өндірудің негізгі теориялық және технологиялық ережелері - негізгі технологиялық жабдық - металдарға қойылатын талаптар - процестердің техникалық-экономикалық көрсеткіштері. Қабілеттері: зарядты таңдау және балқытылған металлдың химиялық құрамын есептеу кезінде; - қажетті қорытпаларды алудың ең ұтымды әдісін таңдауда;  шикізат пен тұтынатын өнімдерді өндіру технологиясын әзірлеуге және есептеуге арналған.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Қара және түсті металлургия саласындағы кәсіби проблемаларды шешу үшін практикалық және теориялық білімдерін қолданыңыз. Алынған білім еруі металлдың химиялық құрамын таңдау мен есептеу кезінде қолданылуы мүмкін; қажетті қорытпаларды алудың ең ұтымды әдісін таңдағанда; өндіріс технологиясын әзірлеуде және шикізат пен тұтынылатын өнімдердің тұтынылуын есептеуде.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Қара және түсті металдар өндірісінің теориялық және технологиялық ережелерін ойлау мәдениетін меңгеру, қорытындылау және талдау; кәсіби тапсырмаларды орындаудың ең тиімді әдістерін және тәсілдерін таңдау.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Командада жұмыс істей алу, топпен, көшбасшылықпен тиімді қарым-қатынас жасау. Адамдарды тыңдауға және түсінуге, оларға әсер етуге, жақсы жеке және іскерлік қарым-қатынас орнатуға.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Кәсіби және жеке даму міндеттерін дербес анықтау; өзін-өзі тәрбиелеу; өз мақсаттарына және оған қол жеткізу жолдарына негізделген өздерінің қызметін ұйымдастыру.

Оқыту әдістері

- проблемалық-бағытталған оқыту; -оқу-зерттеу қызметінің технологиясы; - оқу пікірсайыстары, пікірталастар; - қашықтықтан білім беру технологиялары.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Кезең	Тапсырма түрі	Өлшем
1  рейтинг	Жазбаша есептеме	0-100
	Технологиялық есептеулер
	Коллоквиум
	Тесты
2  рейтинг	Жазбаша есептеме	0-100
	Технологиялық есептеулер
	Коллоквиум
	Тесты
Қорытынды бақылау	емтихан	0-100

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Тапсырма түрі	90-100	70-89	50-69	0-49
	Өте жақсы	Жақсы	Қанағаттанарлық	Қанағаттанарлықсыз

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

И= 0,6	Р1+Р2	+0,4Э
	2

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Әріптік жүйе бойынша бағалар	Балдардың сандық эквиваленті	Балдар (%-тік құрамы)	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар
A	4.0	95-100	Өте жақсы
A-	3.67	90-94
B+	3.33	85-89	Жақсы
B	3.0	80-84
B-	2.67	75-79
C+	2.33	70-74
C	2.0	65-69	Қанағаттанарлық
C-	1.67	60-64
D+	1.33	55-59
D	1.0	50-54
FX	0.5	25-49	Қанағаттанарлықсыз
F	0	0-24

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Металлургиялық процестер теориясының негіздер
• Жанудың физика-химиялық негіздері
• Тотықсыздандыру процестерінің теориялық негіздері
• Тотықтыра балқыту үрдісінің теориялық негіздері
• Металлургиялық өндірістің бастапқы материалдары және оларды дайындау
• Шойын өндірісі
• Болат өндірісі
• Ферроқорытпалар өндірісі
• Түсті металдар өндірісі
• Алюминийдің металлургиясы
• Титан өндірісінің негіздері
• Металдық вольфрам өндірісінің негіздері

Негізгі әдебиет

• 1. Вегман Е.Ф., Жеребин Б.Н., Похвиснев А.Н. и др. Металлургия чугуна. - М.: Академкнига, 2004. - 774 с. 2. Явойский В.И., Кряковский Ю.В., Григорьев В.П. и др. Металлургия стали. - М.: Металлургия, 1983. - 583 с. 3. Гасик М.И. Теория и технология производства ферросплавов. - М.: Металлургия, 1988. 4. Торговец А.К., Шишкин Ю.И., Артыкбаев О.А. Теория, технология и оборудование внепечной обработки металлов. - Алматы: Гылым, 2004. - 273 с. 5. Ванюков А.В., Уткин Н.И. Комплексная переработка медного и никелевого сырья. – Челябинск: Металлургия, 1988. – 432 с. 6. Гудима Н.В. Технологические расчеты в металлургии тяжелых цветных металлов. – М.: Металлургия, 1977. – 256 с. 7. Севрюков Н.Н., Кузьмин Б.А., Челищев Е.В. Общая металлургия. – М.: Металлургия, 1976. – 568 с. 8. Зайцев В.Я., Маргулис Е.В. Металлургия свинца и цинка. – М.: Металлургия, 1985 – 261 с. 9. Валиев Х.Х., Романтеев Ю.П. Металлургия свинца, цинка и сопутствующих металлов. – Алматы: 2000. – 441 с. 10. Зеликман А.Н. Металлургия редких металлов. – М.: Металлургия, 1980 – 328 с. 11. Уткин Н.И. Металлургия цветных металлов. – Москва: Металлургия, 1985 – 440 с. 12. Беляев А.И. Металлургия лёгких металлов. – М.: Металлургия, 1975. – 368 с.