Стандарттау, метрология және өнімсапасы

Сипаттама: Бұл курста стандарттау және метрология теориясы, сондай-ақ кәсіпорындардың немесе МЕМСТ нормалары бойынша физикалық стандарттарға сәйкес өнімнің өзара алмасу принциптері зерттеледі, сонымен қатар рұқсат беру, отырғызу және техникалық өлшеулерді орнату дағдылары қалыптасады. Атом өнеркәсібі саласында стандарттау және сертификаттау сияқты негізгі ұғымдар жоғары сапалы өнім алу үшін зерттеледі.

Кредиттер саны: 5

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Жұмыс түрлері	сағат
Дәрістер	15
Практикалық жұмыстар	30
Зертханалық жұмыстар
СӨЖО	30
СӨЖ	75
Қорытынды бақылау нысаны	емтихан
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны	Жазбаша емтихан

Компонент: Таңдау бойынша компонент

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• «Стандарттау, метрология және өнімнің сапасы» пәнін меңгеру мақсаты өнімнің, жұмыстардың, қызметтердің сапасын қамтамасыз етудің негізгі әдістері ретінде стандарттау, метрология және сәйкестікті бағалау саласындағы білім, білік және дағдылар жүйесін қалыптастыру болып табылады.

Міндет

• «Стандарттау, метрология және өнімнің сапасы» пәнін меңгерудің негізгі міндеті стандарттау, метрология және өнім сапасын басқару принциптеріне негізделген өнімнің, жұмыстың және қызметтің жоғары сапасын қамтамасыз ету әдістерін кеңінен қолдануға мүмкіндік беретін кәсіби құзыреттіліктерді меңгеру болып табылады.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• «Стандарттау, метрология және өнім сапасы» курсын білу техникалық есептеулер тәжірибесінде СИ және СИ ұсынымдарының халықаралық бірліктер жүйесін пайдалану үшін, сонымен қатар техникалық және дәл өлшеулер кезіндегі қателерді бағалай білу үшін қажет.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Студенттер халықаралық, мемлекеттік стандарттау мен сертификаттауды түсінуі керек.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Студенттер өнімнің сапасын бағалай білуі, өнім мен қызметтің сапасын бағалау критерийлерін білуі керек.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Өндіріске стандарттарды енгізу бойынша кәсіпорында жұмысты ұйымдастыра білу, өнімді сертификаттау критерийлерін білу.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Пәнді оқу өнеркәсіптің басқа пәндерін оқуға мүмкіндік береді.

Оқыту әдістері

Оқу сабақтарын өткізу кезінде лекциялық материалдар мен практикалық жаттығуларды өткізуге арналған материалдарды, өлшеу қателігін анықтау үшін есептеулерді жүргізу әдістемесін пайдалану көзделеді.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Кезең	Тапсырма түрі	Өлшем
1  рейтинг	Практикалық жұмыс 1	0-100
	Практикалық жұмыс 2
	Сынақ
2  рейтинг	Практикалық жұмыс 3	0-100
	Практикалық жұмыс 4
	Сынақ
Қорытынды бақылау	емтихан	0-100

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Тапсырма түрі	90-100	70-89	50-69	0-49
	Өте жақсы	Жақсы	Қанағаттанарлық	Қанағаттанарлықсыз

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

И= 0,6	Р1+Р2	+0,4Э
	2

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Әріптік жүйе бойынша бағалар	Балдардың сандық эквиваленті	Балдар (%-тік құрамы)	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар
A	4.0	95-100	Өте жақсы
A-	3.67	90-94
B+	3.33	85-89	Жақсы
B	3.0	80-84
B-	2.67	75-79
C+	2.33	70-74
C	2.0	65-69	Қанағаттанарлық
C-	1.67	60-64
D+	1.33	55-59
D	1.0	50-54
FX	0.5	25-49	Қанағаттанарлықсыз
F	0	0-24

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• 1 Стандарттау Негізгі ұғымдар Стандарттаудың мақсаттары, міндеттері, принциптері мен функциялары
• 2 Стандарттау әдістері Стандарттау объектілері және аумағы Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттауы Стандарттардың категориялары мен түрлері
• 3 Стандарттау жөніндегі халықаралық ұйым ISO Халықаралық электротехникалық комиссия (ХЭК)
• 4 Метрология пәні мен міндеттері Техникалық өлшемдер туралы түсінік Физикалық шамалар
• 5 Физикалық шамалар жүйесі және олардың бірліктері Халықаралық бірлік жүйесі
• 6 Өлшемдер Өлшемдердің классификациясы Өлшемдердің негізгі сипаттамалары
• 7 Өлшеу құралдары Өлшеу құралдарының метрологиялық сипаттамасы және оларды реттеу
• 8 Метрология саласындағы халықаралық ынтымақтастық
• 9 Қателіктер Қателіктердің түрлері Өлшеу нәтижелерін өңдеу
• 10 Сертификаттау, оның мақсаттары мен міндеттері Негізгі терминдер мен анықтамалар
• 11 Қазақстан Республикасындағы сертификаттаудың құқықтық негіздері «Сертификаттау туралы» Қазақстан Республикасының Заңы
• 12 Халықаралық сертификаттау Сертификаттау саласындағы ИСО қызметі
• 13 Сынақ зертханалары мен халықаралық аккредиттеу жүйелерін аккредиттеу бойынша халықаралық конференция
• 14 Өнім сапасын басқару Негізгі терминдер мен ұғымдардың анықтамалары: өнім қасиеттері, өнім сапасы, өнім сапасының көрсеткіштері
• 15 Өнім сапасының органолептикалық көрсеткіштері

Негізгі әдебиет

• 1. Лифиц И.М. Стандартизация, метрология и сертификация : учебник / И.М.Лифиц. - 3-е изд., перераб. и доп. - М. : Юрайт, 2004. - 330 c. 2. Яблонский О.П. Основы стандартизации, метрологии, сертификации : Учебник / О. П. Яблонский, В. А. Иванова. - Ростов н/Д : Феникс, 2004. - 443 с. 3. Клевлеев В.М. Метрология, стандартизация и сертификация : учебник / В.М.Клевлеев, И.А.Кузнецова, Ю.П.Попов. - М. : Форум-ИНФРА-М, 2004. - 255 c. 4. Метрология, стандартизация и сертификация : учебник / Ю. И. Борисов [и др.] ; под ред. А. С. Сигова. - М. : Форум-ИНФРА-М, 2005. - 335 с. 5. Баранникова И.В. Метрология, стандартизация, сертификация в АСУ [Текст] : пособ. по выполн. практ. работ / И. В. Баранникова, А. В. Ландер. - М. : МГГУ, 2009. - 63 с.

Қосымша әдебиеттер

• 1. Крылова Г.Д. Основы стандартизации сертификации метрологии : Учебник / Г.Д.Крылова. - 2-е изд., перераб. и доп. - М. : ЮНИТИ, 2001. - 711 c. 2. Основы стандартизации, метрологии, сертификации и менеджмента качества : учеб. пособие / М.М.Мырзыбай, О.П.Ивлева, В.П.Бутеева и др. - Алматы : Казахстанская ассоциация маркетинга, 2003. - 563 c. 3. Никифоров А.Д. Метрология, стандартизация и сертификация [Текст] : учеб. пособие / А. Д. Никифоров, Т. А. Бакиев. - М. : Высш. шк., 2002. - 422 с. 4. Бисерова В. А. Метрология, стандартизация и сертификация : конспект лекций / В. А. Бисерова, Н. В. Демидова, А. С. Якорева. - М. : ЭКСМО, 2007. - 157 с. 5. Чижикова Т.В. Стандартизация, сертификация и метрология. Основы взаимозаменяемости : Учеб. пособие / Т.В.Чижикова. - М. : КолосС, 2004. - 239 c.