Қолданбалы механика

Сипаттама: Материялық денелердің тепе-теңдігі мен қозғалысы; машина бөлшектерi мен әр түрлi конструкция элементтерiнiң өз қызметiн сенiмдi және тиiмдi атқаруына байланысты, оларды берiктiкке, қатаңдылыққа және орнықтылыққа есептеулері; жалпы қолданыстағы механизмдер мен машиналардың қолдану аумағы мен жобалау негіздері жайлы түпкілікті мағлұматтарды беру. Құрамына териялық механика, материалдар механикасы және машина бөлшектері қағидалары кіреді.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Физика. Мектеп курсы

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Жұмыс түрлері	сағат
Дәрістер	15
Практикалық жұмыстар	30
Зертханалық жұмыстар
СӨЖО	30
СӨЖ	75
Қорытынды бақылау нысаны	емтихан
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• Бұл пәннің негізгі міндеті студенттерге табиғат заңын, табиғаттағы және техникадағы құбылыстардың математикалық модельдерді құруды, табылған шешімдерді анализдік талдауды, келешек мамандық иелерін ғылыми ой қабілетін өрістетіп, ерікті дағдыларын дамытуға үйретеді.

Міндет

• “Қолданбалы механика” курсындағы теориялық мәлiметтердi жақсы ұғынып, есептерiн дұрыс шығарып үйрену, түсiнбеген тұстарын бiрден сұрап отыруы және сабақтан тыс уақытта өз бетiнше оқулықтан тақырыптарды үнемi пысықтап отыруы қажет. алдына қойылатын мақсаттары: 1) қатты денелердің тепе-теңдік шарттары; 2) машина бөлшектерi мен конструкция элементтерiнiң берiктiкке, қатаңдылыққа және орнықтылыққа есептеу; 3) конструкциялық материалдардың механикалық қасиеттерiмен танысу; 4) тәжiрибелiк механика негiздерiмен танысу.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Білім алушылар білуге тиіс: - қолданбалы механиканың негізгі ұғымдарын; -машина бөлшектері мен механизмдерді берiктiкке, қатаңдыққа және орнықтылыққа есептеу жайлы ғылым iргетасына жатқызылатын негiзгi ұғымдарды және қағидаларды.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Күштердің жазық жүйесінің тепе-теңдік теңдеулерді құру; -Материялық денелердің қозғалыс түрлерін білу; -Машина бөлшектерi мен конструкция элементтерiнiң берiктiкке, қатаңдылыққа және орнықтылыққа есептеу.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Қолданбалы механикадағы іргелі және ең соңғы жетістіктерді қолдану; -өндірістік жағдайда шешімдер табу, эксперименттік зерттеулерді орындау кезінде ақпараттық технологияларды, математикалық анализ және үлгілеу әдістерін қолдану.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Сөйлесулер жүргізіп - кез-келген тілде диалог құрып, сөйлеу этикетінің ережелерін қолдану

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Металлургиялық және тау-кен машиналары мен жабдықтарының тораптары мен тетіктерін есептеу үшін есептеу сызбаларын жасау білу

Оқыту әдістері

интерактивті дәріс (оқутыдың келесі белсенді түрлерін қолдану: атқарушы (басқарылатын) пікірталас немесе әңгімелесу, модерация, слайдтарды немесе оқу фильмдерін көрсету); - берілген шарттар негізінде әртүрлі жағдайлардың даму сценарийлерін құру; - ақпараттық-коммуникациялық; - іздеу-зерттеу (оқу үрдісінде студенттердің өзіндік зерттеу қызметі); - оқу міндеттерін шешу

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Кезең	Тапсырма түрі	Өлшем
1  рейтинг	Равновесие плоской системы сходящихся сил	0-100
	Равновесие произвольной плоской системы сил
	Растяжение и сжатие бруса под действием продольных сил
2  рейтинг	Кручение прямого бруса круглого сечения.	0-100
	Изгиб прямого бруса
	Определение кинематических параметров механического привода
Қорытынды бақылау	емтихан	0-100

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Тапсырма түрі	90-100	70-89	50-69	0-49
	Өте жақсы	Жақсы	Қанағаттанарлық	Қанағаттанарлықсыз

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

И= 0,6	Р1+Р2	+0,4Э
	2

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Әріптік жүйе бойынша бағалар	Балдардың сандық эквиваленті	Балдар (%-тік құрамы)	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар
A	4.0	95-100	Өте жақсы
A-	3.67	90-94
B+	3.33	85-89	Жақсы
B	3.0	80-84
B-	2.67	75-79
C+	2.33	70-74
C	2.0	65-69	Қанағаттанарлық
C-	1.67	60-64
D+	1.33	55-59
D	1.0	50-54
FX	0.5	25-49	Қанағаттанарлықсыз
F	0	0-24

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Статиканың негізгі ұғымдары
• Жинақталған күштер жүйесі
• Қос күш
• Нүкте кинематикасы
• Нүкте динамикасы
• Материалдар кедергісінің негізгі ұғымдары және болжамдары Материалдар кедергісінің болжамдары
• Сырықтардың көлденен қималарының геометриялық сипаттамалары
• Статикалық анықталған жүйелердегі созылу және сығылу
• Ығысу
• Бұралу
• Иілу
• Орнықтылық
• Механизмдердің конструктивті-функционалды классификациясы
• Механикалық берілістер
• Қосылыстар

Негізгі әдебиет

• 1 Аркуша А. И. Техническая механика. Теоретическая механика и сопротивление материалов : учеб. пособие / А.И. Аркуша. - 4-е изд., испр . - М. : Высш. шк., 2002. - 352 c. 2 Ивченко В. А. Техническая механика : учеб. пособие / В. А. Ивченко; Госстрой России. - М. : Инфра - М, 2003. - 156 с. 3 Сурин В. М. Прикладная механика : учеб. пособие / В. М. Сурин. - 2-е изд., испр. - Минск : Новое знание, 2006. - 387 с. 4 Марченко С. И. Прикладная механика: учеб. пособие / С. И. Марченко, Е. П. Марченко, Н. В. Логинова.- Ростов н/Д: Феникс, 2006- 542 с. 5. Мурин А.В., Осипов В.А. Прикладная механика: учебное пособие для вузов / под. ред. А.В. Мурина. Национальный исследовательский Томский политехнический университет. − Томск: Изд-во Томского политехнического университета, 2010. - 326 с.
• 1. Тәжiбаев С.Д. Қолданбалы механика. Алматы, «Бiлiм», 1994. 2. Жолдасбеков Ө.А., Сағитов М.Н. Теориялық механика. Алматы, «Рауан», 2002. 3. Рақымбекова, Зифа Мәтенқызы. Материалдар механикасының есептер жинағы : оқу құралы / З. М. Рақымбекова. - Екінші басылымы. - Алматы : Дәуір, 2008. - 247 б.-5 4. Жолдасбеков Ө.Ә., Сағитов М.Н. Теориялық механика. – Алматы, 2002 – 575б. 5. Жүнісбеков С., Қадырбаев А. Материалдар кедергісі: Оқулық. – Алматы «Бастау», 2008 – 373б.

Қосымша әдебиеттер

• 6. Мещерский И.В. Сборник задач по теоретической механике. – М.: Наука, 2002 г.- 480 с. 7. Варданян Г.С. Прикладная механика. Применение. Учебное пособие. М.- Инфра-М.2018, 352с 8. Маркова Б.Н. Сопротивление материалов: Учебное пособие.- м.: КДУ, 2006. -256с. 9. Феодосьев В.И. Сопротивление материалов.учебник. - 10-е издание переработанное и дополненное. М.: МГТУ им. Баумана, 2001. - 591с.